Omówienie praktyczne: pismo procesowe – rozszerzenie powództwa
1. Cel i funkcja pisma
Pismo to służy zmianie pierwotnego żądania pozwu, najczęściej poprzez jego rozszerzenie (zwiększenie kwoty roszczenia lub dodanie nowych żądań). W tym przypadku powódka zwiększa kwotę dochodzonego zachowku z 50.000 zł do 75.000 zł, powołując się na nowe okoliczności faktyczne potwierdzone dowodem (orzeczeniem lekarskim).
Rozszerzenie powództwa można złożyć do momentu zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji, pod warunkiem, że nie narusza to zasad koncentracji materiału procesowego.
2. Sposób sporządzenia i elementy formalne
Pismo musi zawierać wszystkie elementy określone w art. 126 § 1 i 2 Kodeksu postępowania cywilnego:
- oznaczenie sądu, sygnatury akt i stron,
- tytuł („Pismo procesowe zawierające rozszerzenie powództwa”),
- jednoznaczne żądanie rozszerzenia (np. wskazanie nowej kwoty wraz z odsetkami),
- uzasadnienie, w którym należy wykazać nowe fakty lub dowody,
- wnioski dowodowe (jeśli pojawiły się nowe dokumenty),
- podpis i spis załączników.
Jeśli pismo sporządza pełnomocnik, należy wskazać, że działa on na podstawie pełnomocnictwa złożonego w aktach sprawy – bez potrzeby ponownego załączania go.
3. Typowe błędy i ryzyka
⚠️ Błąd 1: brak jednoznacznego wskazania, o ile rozszerza się żądanie – sąd nie może sam tego ustalić.
⚠️ Błąd 2: brak podstawy faktycznej (np. nowe dowody, dokumenty, ustalenia) – wtedy rozszerzenie może zostać uznane za nieuzasadnione.
⚠️ Błąd 3: nieuiszczenie uzupełniającej opłaty sądowej od rozszerzonej części żądania – sąd może wezwać do uiszczenia, a brak reakcji spowoduje odrzucenie pisma.
⚠️ Błąd 4: złożenie pisma bez odpisu dla strony przeciwnej – choć przy rozszerzeniu powództwa art. 132 §1 k.p.c. nie ma zastosowania, warto dołączyć odpis dla przejrzystości i szybkości postępowania.
4. Wskazówki praktyczne dla przedsiębiorcy lub pełnomocnika
✅ Zawsze wskaż nową łączną kwotę roszczenia (a nie tylko kwotę zwiększenia).
✅ Dołącz dowód uzasadniający zmianę – np. faktury, wycenę, zaświadczenie, opinię biegłego.
✅ Pamiętaj, że rozszerzenie powództwa często wymaga ponownego obliczenia wartości przedmiotu sporu.
✅ W treści pisma warto powołać przepis art. 130³ § 2 k.p.c., który pozwala rozliczyć opłatę sądową w orzeczeniu końcowym – dzięki temu nie trzeba jej uiszczać od razu.
✅ Dobrą praktyką jest dodanie krótkiego uzasadnienia ekonomicznego (np. wzrost kosztów, nowy dowód, przeliczenie wartości).
5. Praktyczny kontekst użycia
Tego rodzaju pismo pojawia się m.in. w sprawach o:
- zachowek,
- odszkodowanie lub zadośćuczynienie (np. po uzyskaniu nowej opinii lekarskiej),
- zapłatę z tytułu umowy (gdy ujawniono kolejne faktury lub należności).
Rozszerzenie powództwa pozwala stronie dostosować roszczenie do nowych okoliczności, bez konieczności wytaczania nowej sprawy.