Nieodpłatne przeniesienie praw autorskich może wydawać się korzystnym rozwiązaniem dla spółki, która nie ponosi kosztów zakupu tych praw. Jednak z punktu widzenia przepisów podatkowych taka sytuacja może wiązać się z powstaniem obowiązku rozpoznania przychodu. W tym poradniku wyjaśniamy, kiedy spółka musi wykazać przychód z tytułu nieodpłatnego nabycia praw autorskich, jak go wycenić i jak bezpiecznie konstruować umowy, aby uniknąć nieprzewidzianych konsekwencji podatkowych.
📄 Kiedy nieodpłatne przeniesienie praw autorskich powoduje powstanie przychodu?
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), przychodem podatkowym jest m.in. wartość:
„otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnych świadczeń”.
Oznacza to, że jeżeli spółka otrzymuje np. prawa autorskie do filmu, grafiki, tekstu, czy programu komputerowego bez zapłaty, wówczas musi wykazać przychód podatkowy odpowiadający wartości tych praw.
🔎 Przykład 1:
Spółka Artus Media Sp. z o.o. zleciła twórcy wykonanie filmu reklamowego. W umowie zapisano, że twórca przenosi prawa autorskie do filmu nieodpłatnie. Spółka uzyskała więc korzyść majątkową, której wartość – według urzędu skarbowego – musi zostać doliczona do przychodów.
💸 Jak wycenić wartość nieodpłatnie otrzymanych praw autorskich?
Wycena przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania praw autorskich powinna zostać dokonana zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 1 ustawy o CIT, który stanowi:
„Wartość przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń ustala się według cen stosowanych wobec innych odbiorców, jeżeli przedmiot świadczenia jest przedmiotem działalności gospodarczej świadczącego.”
Oznacza to, że:
- jeżeli twórca zawodowo zajmuje się produkcją filmów i zwykle sprzedaje je za określoną kwotę,
- to właśnie ta cena rynkowa stanowi wartość przychodu, który spółka musi rozpoznać.
📌 Spółka powinna mieć dowody, jaką cenę wykonawca zwykle stosuje, np. faktury wystawione innym klientom, cennik lub ofertę.
🔎 Przykład 2:
Twórca oświadczył, że standardowa cena za produkcję filmu wynosi 12 000 zł netto. Choć spółka Berto Logistics S.A. otrzymała film nieodpłatnie, w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskała przychód w tej właśnie wysokości – 12 000 zł.
⚠️ O czym warto pamiętać przy konstruowaniu umów?
Aby uniknąć problemów podatkowych, warto zwrócić uwagę na:
- Sposób przeniesienia praw autorskich:
- Użycie zwrotu „nieodpłatne przeniesienie praw” skutkuje obowiązkiem podatkowym.
- Alternatywą może być odpłatne przeniesienie za symboliczną kwotę (np. 1 zł), choć i to może być ocenione przez urząd jako próba obejścia prawa, jeśli nie ma uzasadnienia gospodarczego.
- Wskazanie celu przeniesienia praw:
- Określenie, czy prawa są przekazywane wyłącznie na potrzeby realizacji umowy (np. kampanii reklamowej), czy też w pełni na stałe – to może mieć wpływ na ocenę wartości świadczenia.
- Forma dokumentacji:
- Każde przeniesienie praw majątkowych powinno być udokumentowane na piśmie pod rygorem nieważności (art. 53 ustawy o prawie autorskim).
🧾 Podsumowanie
✔ Nieodpłatne przeniesienie praw autorskich na spółkę powoduje powstanie przychodu podatkowego.
✔ Przychód ten należy wycenić według wartości rynkowej – najczęściej według cen stosowanych przez twórcę wobec innych klientów.
✔ Umowy przenoszące prawa powinny być precyzyjne – zarówno pod względem językowym, jak i formalnym – aby nie narazić spółki na ryzyko podatkowe.
✔ Zawsze warto przeanalizować, czy nieodpłatne przeniesienie praw nie będzie skutkować większym kosztem podatkowym niż np. symboliczna opłata za te prawa.
📚 Podstawa prawna
- art. 12 ust. 1 pkt 2, art. 12 ust. 6 pkt 1 – ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2023 poz. 2805 ze zm.)
- art. 53 – ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2022 poz. 2509 ze zm.)
Tematy porad zawartych w poradniku:
- nieodpłatne przeniesienie praw autorskich
- przychód podatkowy spółki 2025
- jak wycenić nieodpłatne świadczenie
- prawa autorskie w umowie z twórcą
- podatek CIT od praw autorskich