Omówienie praktyczne
1. Cel i znaczenie pisma
Pismo procesowe zawierające zarzuty do opinii biegłego sądowego służy zakwestionowaniu rzetelności, prawidłowości lub kompletności opinii, która została złożona w toku postępowania cywilnego.
Opinia biegłego jest jednym z najistotniejszych dowodów – sąd często opiera na niej swoje rozstrzygnięcie. Dlatego też każda strona ma prawo zgłosić konkretne zarzuty wobec treści, metodologii czy wniosków zawartych w opinii.
Celem pisma jest wykazanie wad opinii w taki sposób, aby sąd uznał, że wymaga ona uzupełnienia lub ponownego opracowania (np. przez innego biegłego).
W omawianym wzorze chodzi o kwestionowanie wyceny nieruchomości – ale ten sam schemat można stosować również przy innych opiniach (np. technicznych, medycznych, księgowych).
2. Kiedy i jak wnieść zarzuty
Zarzuty składa się po doręczeniu opinii stronie, w terminie wskazanym przez sąd (zazwyczaj 7 lub 14 dni).
Pismo należy skierować do sądu prowadzącego sprawę i oznaczyć je sygnaturą akt.
W treści należy:
- podać datę doręczenia opinii,
- wskazać nazwisko biegłego oraz zakres opinii,
- konkretnie opisać, na czym polegają uchybienia (np. niewłaściwa metoda, błędny dobór próbek, nieaktualne dane, brak oględzin, wewnętrzne sprzeczności).
Zarzuty muszą być rzeczowe i poparte argumentacją merytoryczną, a nie jedynie ogólną oceną, że „opinia jest błędna” czy „nieprzekonująca”.
3. Typowe błędy popełniane przez strony
⚠️ Brak odniesienia do konkretnych przepisów – np. pominięcie powołania § rozporządzenia lub art. ustawy, które określają zasady sporządzania opinii.
⚠️ Zbyt ogólny charakter zarzutów – sądy często odrzucają zarzuty, które nie wskazują, w czym dokładnie biegły popełnił błąd.
⚠️ Zarzuty emocjonalne lub pozamerytoryczne – np. podważanie kompetencji biegłego bez uzasadnienia.
⚠️ Brak wniosku końcowego – trzeba wyraźnie wskazać, czy strona wnosi o uzupełnienie opinii, czy o powołanie innego biegłego.
⚠️ Nieprzestrzeganie terminu – spóźnione zarzuty mogą zostać pominięte, jeśli nie zostanie złożony wniosek o ich przywrócenie.
4. Wskazówki praktyczne dla pełnomocników i stron
✅ Odnieś zarzuty do przepisów prawa i standardów zawodowych biegłych – w przypadku wyceny nieruchomości do rozporządzenia z 5 września 2023 r. i ustawy o gospodarce nieruchomościami.
✅ Używaj języka rzeczowego i technicznego – unikaj ocen, używaj pojęć jak: niewłaściwy dobór próbek porównawczych, brak korekt cenowych, pominięcie istotnych cech rynkowych.
✅ Załącz opinię i dowód doręczenia – sąd musi mieć możliwość sprawdzenia, czy zarzuty są składane w terminie.
✅ Wskaż konsekwencje błędu – np. że przyjęcie błędnych nieruchomości porównawczych doprowadziło do zaniżenia lub zawyżenia wartości, co wpływa na wynik sprawy.
✅ Zachowaj ton profesjonalny – unikaj podważania autorytetu biegłego w sposób osobisty.
5. Efekty złożenia zarzutów
Po wniesieniu zarzutów sąd może:
- zobowiązać biegłego do złożenia opinii uzupełniającej,
- wezwać go na rozprawę w celu ustnego wyjaśnienia opinii,
- powołać innego biegłego, jeśli uzna, że opinia jest nierzetelna lub nieprzydatna do rozstrzygnięcia sprawy.
W praktyce dobrze przygotowane zarzuty często prowadzą do ponownej analizy opinii przez biegłego, co może istotnie wpłynąć na wynik sprawy.