Wprowadzenie akcji na giełdę to ważny krok dla każdej spółki, wiążący się z prestiżem i szansą na pozyskanie kapitału. Proces ten jednak generuje spore koszty – od przygotowania prospektu, przez usługi doradcze, aż po opłaty giełdowe. Z myślą o wspieraniu przedsiębiorców decydujących się na debiut giełdowy, ustawodawca wprowadził tzw. ulgę na IPO. Dzięki niej część wydatków poniesionych w związku z pierwszą ofertą publiczną może zostać odliczona od podstawy opodatkowania.
Poniżej wyjaśniam, kto może skorzystać z tej preferencji, jakie wydatki można odliczyć oraz jak i kiedy prawidłowo ją rozliczyć.
Czym jest ulga na IPO i kto może z niej skorzystać?
Ulga na IPO to preferencja podatkowa dla przedsiębiorców, którzy zdecydują się na pierwszą ofertę publiczną akcji i ich wprowadzenie do obrotu na giełdzie – zarówno na rynku regulowanym (GPW), jak i w alternatywnym systemie obrotu (np. NewConnect).
Ulga została przewidziana zarówno dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), jak i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (PIT). Co ważne, dotyczy wyłącznie pierwszej oferty publicznej, czyli tzw. IPO (Initial Public Offering).
🧑💼 Kto może skorzystać z ulgi?
- Spółki akcyjne lub spółki przekształcane w spółki akcyjne planujące debiut giełdowy,
- Osoby fizyczne prowadzące działalność, które dokonają IPO jako wspólnicy lub przekształcone spółki,
- Podatnicy PIT i CIT, którzy faktycznie ponieśli wydatki kwalifikujące się do ulgi.
⚠️ Nie mogą skorzystać z ulgi:
- Spółki, które już wcześniej wprowadziły akcje do obrotu,
- Podmioty, które poniosły wydatki, ale nie zakończyły ich IPO (brak wprowadzenia akcji do obrotu),
- Przedsiębiorcy, którym zwrócono wydatki lub odliczono je w inny sposób.
Jakie wydatki można odliczyć i w jakiej wysokości?
Ustawodawca wprowadził dwa odrębne limity i stawki odliczeń, w zależności od rodzaju wydatków:
✔ 150% – wydatki bez limitu
Podatnik może odliczyć 150% wartości (czyli 1,5x kosztu) następujących wydatków:
- przygotowanie prospektu emisyjnego,
- opłaty notarialne, sądowe, skarbowe i giełdowe,
- koszty opracowania i publikacji ogłoszeń wymaganych przepisami prawa.
Przykład:
Spółka „Biogenix SA” poniosła w 2025 roku 60 000 zł kosztów związanych z przygotowaniem prospektu oraz opłat giełdowych. Może odliczyć 90 000 zł (60 000 zł x 150%) od podstawy opodatkowania w zeznaniu CIT za 2025 r.
✔ 50% – wydatki z limitem 50 000 zł
Odliczeniu podlega 50% kosztów usług doradczych, z limitem:
- bez podatku VAT,
- maksymalnie do 50 000 zł odliczenia.
Dotyczy to:
- usług doradztwa prawnego, w tym doradztwa podatkowego,
- usług doradztwa finansowego.
Przykład:
Spółka „Innova Sp. z o.o.” zapłaciła 80 000 zł za kompleksowe doradztwo prawne przy IPO (bez VAT). Odliczeniu podlega tylko 40 000 zł (50% z 80 000 zł), ponieważ nie przekracza ustawowego limitu 50 000 zł.
📌 Uwaga praktyczna:
- VAT niepodlegający odliczeniu (np. przez podmioty zwolnione) nie zwiększa podstawy ulgi – odliczeniu podlegają wartości netto.
- Usługi muszą być faktycznie wykonane i związane wyłącznie z IPO.
Jakie warunki muszą zostać spełnione?
Aby skorzystać z ulgi, muszą zostać spełnione wszystkie poniższe warunki:
- Pierwsza oferta publiczna musi zostać przeprowadzona zgodnie z ustawą o ofercie publicznej (Dz.U. z 2005 r. nr 184, poz. 1539).
- Wydatki muszą być bezpośrednio związane z tą konkretną ofertą – nie mogą dotyczyć ogólnej działalności firmy.
- Koszty muszą być poniesione w roku podatkowym IPO lub w roku poprzedzającym, ale nie później niż do dnia oferty.
- Koszty nie mogą być zwrócone ani uprzednio odliczone w jakiejkolwiek formie.
⚠️ Jeśli spółka zaliczyła wydatki do kosztów uzyskania przychodu, a następnie chce skorzystać z ulgi IPO – musi skorygować wcześniejsze rozliczenia.
Kiedy i jak dokonać odliczenia ulgi na IPO?
Z ulgi na IPO można skorzystać jednorazowo, w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym spółka po raz pierwszy wprowadziła swoje akcje do obrotu – na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu.
📅 Oznacza to, że:
- jeśli IPO miało miejsce w 2025 roku – odliczenia dokonuje się w zeznaniu za 2025 rok (PIT lub CIT),
- nie ma możliwości rozłożenia ulgi na lata kolejne ani dokonania odliczenia „na zapas”.
🧾 Wydatki mogą być poniesione:
- w roku podatkowym, w którym dokonano IPO,
- lub w roku poprzedzającym ten rok, ale nie później niż do dnia IPO.
📌 Ważne: wydatki muszą być rzeczywiście poniesione, udokumentowane i bezpośrednio związane z pierwszą ofertą publiczną – nie mogą być ogólnymi kosztami działalności gospodarczej czy inwestycji kapitałowych.
Jakie dokumenty należy posiadać?
Aby prawidłowo rozliczyć ulgę i uniknąć sporów z urzędem skarbowym, podatnik powinien zgromadzić i przechowywać:
- faktury i umowy dokumentujące poniesione wydatki,
- dokumenty potwierdzające datę IPO (np. komunikat GPW lub NewConnect),
- potwierdzenia wykonania usług (np. raporty doradcze, publikacje ogłoszeń),
- dokumenty księgowe potwierdzające ujęcie kosztów i ich niezaliczenie uprzednio do KUP (kosztów uzyskania przychodów).
📄 W razie kontroli organy podatkowe mogą żądać wykazania, że koszty nie zostały już odliczone lub zwrócone.
Przykład praktyczny 1 – spółka akcyjna wchodząca na GPW
Spółka „TechNova S.A.” wprowadziła w czerwcu 2025 roku swoje akcje do obrotu na rynku regulowanym GPW. W 2024 roku i na początku 2025 roku poniosła następujące wydatki:
- 100 000 zł na przygotowanie prospektu i opłaty giełdowe,
- 60 000 zł na doradztwo prawne i podatkowe (netto).
🔹 Odliczenie:
- 150% z 100 000 zł = 150 000 zł (brak limitu),
- 50% z 60 000 zł = 30 000 zł, co mieści się w limicie 50 000 zł.
🔸 Razem: Spółka może odliczyć 180 000 zł od podstawy opodatkowania w zeznaniu CIT za 2025 r.
Przykład praktyczny 2 – spółka z o.o. przekształcająca się i debiutująca na NewConnect
Spółka „EcoSmart Sp. z o.o.” przekształciła się w spółkę akcyjną i zadebiutowała w grudniu 2025 roku na NewConnect. Wydatki:
- 50 000 zł na publikacje wymagane prawem i opłaty notarialne,
- 100 000 zł na kompleksową obsługę prawną i doradczą (netto).
🔹 Odliczenie:
- 150% z 50 000 zł = 75 000 zł,
- 50% z 100 000 zł = 50 000 zł (pełny limit).
🔸 Łącznie: Podatnik może odliczyć 125 000 zł w PIT za 2025 rok.
Podsumowanie – co warto zapamiętać?
📌 Ulga na IPO to realna pomoc dla firm debiutujących na giełdzie. Aby z niej skorzystać, pamiętaj:
✔ Ulga dotyczy pierwszej oferty publicznej akcji, wprowadzonych na rynek regulowany lub alternatywny.
✔ Odliczeniu podlegają 150% kosztów technicznych i 50% kosztów doradczych (z limitem 50 tys. zł).
✔ Koszty muszą być poniesione bezpośrednio przed lub w roku IPO i nie mogą być wcześniej rozliczone.
✔ Odliczenia dokonuje się razem z rocznym zeznaniem podatkowym.
✔ Dobrze dokumentuj wszystkie wydatki i ich związek z IPO.
Podstawa prawna
- art. 18ed ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych
- art. 26hd ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2554)
Tematy porad zawartych w poradniku
- ulga na IPO 2025
- odliczenie kosztów pierwszej oferty publicznej
- podatkowe koszty debiutu giełdowego
- wsparcie podatkowe dla spółek giełdowych
- jak rozliczyć ulgę IPO