Otrzymanie niekorzystnej decyzji podatkowej to jeden z bardziej stresujących momentów dla przedsiębiorcy. W takiej sytuacji kluczowe jest, aby właściwie wykorzystać prawo do odwołania. Prawidłowo sformułowane zarzuty w odwołaniu mogą przesądzić o korzystnym rozstrzygnięciu sprawy. Dowiedz się, jak uniknąć najczęstszych błędów, jak wskazywać uchybienia i na co szczególnie zwrócić uwagę, by zwiększyć swoje szanse na zmianę decyzji podatkowej.
Co to są zarzuty przeciwko decyzji podatkowej?
Zarzuty przeciwko decyzji podatkowej to szczegółowe wskazanie w odwołaniu, jakie nieprawidłowości – według podatnika – miały miejsce podczas wydania decyzji przez urząd skarbowy czy inny organ podatkowy. Zarzuty powinny odnosić się do uchybień formalnych lub merytorycznych, na przykład:
- Naruszenie przepisów prawa materialnego – czyli przepisów dotyczących istoty podatku, takich jak błędna interpretacja stawek VAT czy nieprawidłowe uznanie kosztów uzyskania przychodu.
- Naruszenie prawa procesowego (postępowania) – np. jeśli organ nie dopuścił podatnika do udziału w postępowaniu, nie umożliwił zapoznania się z aktami sprawy lub nie rozpatrzył wszystkich dowodów.
- Sprzeczność ustaleń organu z dowodami – kiedy decyzja nie odpowiada temu, co wynika z dokumentacji lub przedstawionych przez podatnika dowodów.
Takie podejście wynika zarówno z przepisów prawa, jak i z orzecznictwa sądów administracyjnych, które podkreślają wagę konkretnych i jasno przedstawionych zarzutów w odwołaniu.
Jak sformułować zarzuty w odwołaniu od decyzji podatkowej?
W polskim prawie podatkowym nie ma obowiązku, aby w odwołaniu literalnie używać słowa „zarzuty”. Istotne jest jednak, aby z pisma jednoznacznie wynikało, że podatnik nie zgadza się z decyzją oraz wskazuje, co dokładnie i dlaczego uważa za błędne. Zwróć uwagę na następujące zasady:
- Wskazuj konkretne elementy decyzji, które Twoim zdaniem są nieprawidłowe.
- Uzasadnij swoje stanowisko – opieraj się na przepisach, faktach i dowodach.
- Wyraź swoje żądanie – wskaż, czy domagasz się uchylenia decyzji w całości czy tylko w części.
- Nie ograniczaj się do stwierdzenia „nie zgadzam się” – taka ogólna formuła nie wystarczy do skutecznego odwołania.
Przykład 1
Pani Elżbieta, właścicielka sklepu internetowego z Zielonej Góry, po kontroli podatkowej otrzymała decyzję o doszacowaniu przychodu. W odwołaniu napisała:
„Nie zgadzam się z ustaleniami organu podatkowego, ponieważ przedstawione faktury oraz raporty sprzedaży potwierdzają rzeczywisty poziom przychodu. Decyzja opiera się wyłącznie na oszacowaniu, pomijając faktyczny obrót wykazany w ewidencji i dokumentach kasowych.”
Mimo że nie użyto słowa „zarzut”, z pisma jasno wynika, co i dlaczego podatniczka kwestionuje.
Przykład 2
Firma „Auto-Tech Solutions” z Katowic otrzymała decyzję o nałożeniu kary podatkowej za rzekome nierzetelne prowadzenie ksiąg. W odwołaniu spółka wskazała:
„Organ błędnie stwierdził, że nie wykazano wszystkich wydatków, ponieważ nie wziął pod uwagę przedstawionych rachunków i wyjaśnień. W aktach sprawy znajdują się dokumenty potwierdzające każdą z transakcji, które nie zostały uwzględnione w rozstrzygnięciu.”
Tutaj również argumenty są przedstawione rzeczowo, a zarzuty są wyraźne – nawet bez formalnych tytułów.
Najczęstsze błędy w formułowaniu zarzutów i jak ich unikać
1. Zbyt ogólne sformułowania
Pisząc: „Nie zgadzam się z decyzją”, nie dajesz organowi podstaw do rzetelnej analizy sprawy. Konieczne jest wskazanie dlaczego i w jakim zakresie decyzja jest Twoim zdaniem błędna.
2. Brak odniesienia do przepisów lub dowodów
Odwołanie powinno wskazywać konkretne naruszenia przepisów lub dowodów, np.:
- „Organ naruszył art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, nie wyjaśniając wszystkich okoliczności istotnych dla sprawy.”
- „Nie uwzględniono załączonych faktur nr 52/2024 i 53/2024 dokumentujących zakup materiałów.”
3. Niewłaściwe oznaczenie środka odwoławczego
Nazwanie pisma „zażaleniem” lub „wyjaśnieniami” zamiast „odwołaniem” nie skutkuje odrzuceniem pisma, jeśli z jego treści wynika, że kwestionujesz decyzję (por. wyrok WSA w Szczecinie z 11.12.2023 r., I SA/Sz 1013/23).
4. Pominięcie formalnych wymogów
Według art. 222 Ordynacji podatkowej, odwołanie musi zawierać:
- oznaczenie decyzji, od której się odwołujesz,
- określenie zakresu zaskarżenia,
- wskazanie zarzutów oraz dowodów,
- podpis podatnika.
Co zrobić, jeśli organ odrzuci odwołanie z powodów formalnych?
Bywa, że organ I instancji uznaje, iż pismo podatnika nie spełnia wymogów formalnych (np. nie określono żądania lub zakresu zaskarżenia) i pozostawia je bez rozpoznania. Organy II instancji oraz sądy administracyjne podkreślają jednak, że treść pisma jest ważniejsza niż jego forma. Jeśli z pisma wynika, czego oczekuje podatnik, to organ powinien je rozpoznać.
Przykład 3
Pan Dariusz z Gdańska otrzymał decyzję naczelnika urzędu skarbowego dotyczącą podatku dochodowego. Napisał pismo zatytułowane „wyjaśnienia”, w którym szczegółowo odniósł się do wszystkich punktów decyzji, podając konkretne przepisy i dowody. Organ I instancji pozostawił pismo bez rozpoznania, uznając je za nieformalnie złożone. Po odwołaniu, Dyrektor Izby Administracji Skarbowej uchylił decyzję i nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy – uznając, że treść pisma spełnia wymogi odwołania.
Wskazówki, jak napisać skuteczne zarzuty w odwołaniu
Pamiętaj:
- Nie musisz używać słowa „zarzuty” – ważne jest jasne wskazanie, co i dlaczego kwestionujesz.
- Odwołuj się do konkretnych przepisów prawa i dowodów.
- Opisz stan faktyczny i przedstaw swoje argumenty na piśmie.
- Wskaż, w jakim zakresie zaskarżasz decyzję i jakiego rozstrzygnięcia oczekujesz.
- Forma jest drugorzędna – liczy się merytoryczna treść Twojego pisma.
⚠️ Błąd praktyczny:
Zbyt ogólne, lakoniczne odwołanie zwykle nie odnosi skutku. Im bardziej szczegółowo uzasadnisz swoje stanowisko, tym większa szansa na zmianę decyzji przez organ odwoławczy.
Podsumowanie – najważniejsze zasady formułowania zarzutów
- Wyraźnie wskaż, które elementy decyzji zaskarżasz i dlaczego.
- Poprzyj swoje zarzuty argumentami prawnymi oraz dowodami.
- Pamiętaj o wymaganiach formalnych (oznaczenie decyzji, żądanie, podpis).
- Nie przejmuj się nazewnictwem – liczy się, czy z pisma wynika, że kwestionujesz decyzję.
- Przywołuj przepisy prawa dokładnie – cytując ustawę, zawsze podaj jej nazwę i artykuł.
Podstawa prawna
- art. 222 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
- art. 169 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
Tematy porad zawartych w poradniku
- odwołanie od decyzji podatkowej 2025
- jak sformułować zarzuty w odwołaniu
- uchybienia w decyzji skarbowej
- skuteczne odwołanie podatkowe
- błędy organu podatkowego odwołanie
Przydatne linki do stron urzędowych
https://www.gov.pl/web/kas/odwolania-od-decyzji
https://www.podatki.gov.pl/