W dobie powszechnego udostępniania zdjęć i nagrań w Internecie, szczególnie przez instytucje publiczne i przedsiębiorców, warto wiedzieć, kiedy takie działania są legalne. Czy urząd gminy może opublikować Twoje zdjęcie na stronie? Czy właściciel sklepu może powiesić zdjęcie złodzieja na witrynie? W tym poradniku rozwiewamy wątpliwości związane z rozpowszechnianiem wizerunku w świetle prawa administracyjnego i przepisów o ochronie danych osobowych.
📸 Wizerunek jako dana osobowa – co to oznacza?
Wizerunek, czyli wygląd zewnętrzny człowieka umożliwiający jego rozpoznanie, został wprost uznany za daną osobową na mocy art. 4 pkt 1 RODO. Oznacza to, że każdorazowe jego udostępnienie – np. na stronie internetowej – wiąże się z przetwarzaniem danych osobowych, a więc podlega regulacjom unijnym i krajowym dotyczącym ochrony prywatności.
🏢 Publikacja wizerunku przez urząd gminy – kiedy jest zgodna z prawem?
Jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa) są zobowiązane do jawności działania. Dlatego wiele informacji – również z wizerunkiem – trafia do Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) lub na stronę internetową jednostki.
✅ Kiedy gmina może opublikować wizerunek bez zgody?
- Jeśli chodzi o osoby pełniące funkcje publiczne (np. radni, burmistrzowie), których zdjęcia wykonano w związku z pełnieniem tych funkcji – np. podczas sesji rady miasta – publikacja wizerunku nie wymaga zgody.
➡ Wynika to z art. 81 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który zezwala na rozpowszechnianie wizerunku osoby pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji.
⚠️ Kiedy potrzebna jest zgoda?
- W przypadku publikacji zdjęć osób prywatnych (np. uczestników wydarzenia kulturalnego organizowanego przez gminę), urząd musi mieć jednoznaczną i możliwą do wykazania zgodę. Może być ona wyrażona w dowolnej formie, ale istotne jest, by urząd był w stanie ją udokumentować.
📌 Przykład
Urząd Gminy w Zielawkach zorganizował festyn rodzinny. Na stronie internetowej opublikowano galerię zdjęć z wydarzenia, na których widoczne są twarze mieszkańców, w tym dzieci. Jeśli urząd nie uzyskał od tych osób (lub ich opiekunów prawnych) jednoznacznej zgody, naruszył przepisy RODO. Co więcej, zdjęcia archiwalne z wcześniejszych lat, które były publikowane bez wymogu zgody (np. przed 2018 rokiem), powinny zostać usunięte po utracie celu informacyjnego.
🛒 Rozpowszechnianie wizerunku złodzieja – co może zrobić właściciel sklepu?
Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza prowadzących sklepy, próbuje przeciwdziałać kradzieżom, publikując nagrania z monitoringu lub zdjęcia osób podejrzanych o kradzież. Choć może to wydawać się skuteczne, nie zawsze jest legalne.
✖ Czego nie wolno?
- Nie wolno udostępniać nagrań lub zdjęć z monitoringu w mediach społecznościowych, na stronie sklepu ani w witrynie – nawet jeśli osoba jest wyraźnie widoczna i podejrzewana o przestępstwo. Bez jej zgody byłoby to naruszenie RODO, ponieważ wizerunek umożliwia jej identyfikację.
✔ Co jest dopuszczalne?
- Przekazanie nagrania Policji lub innej uprawnionej służbie – to działanie zgodne z prawem i uzasadnione interesem administratora (sklepu), chroniącego swoje mienie.
- Przechowywanie nagrania przez czas niezbędny do dochodzenia roszczeń.
➡ Art. 6 ust. 1 lit. f RODO pozwala na przetwarzanie danych osobowych, gdy jest to niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów administratora, np. zapobiegania kradzieżom.
🎯 Praktyczne przykłady
🧑⚖️ Przykład 1 – urząd miejski i zdjęcia z sesji
Pani Jadwiga Kowalska pełni funkcję radnej w mieście Nowogród. Na stronie urzędu zamieszczono jej zdjęcie z sesji rady. Gmina nie musi mieć jej zgody – zdjęcie zostało wykonane w związku z pełnieniem funkcji publicznej.
🏪 Przykład 2 – właściciel sklepu i nagranie z kradzieży
Pan Marek prowadzi sklep spożywczy w Borkowie. Po kradzieży alkoholu zarejestrowanej na monitoringu, opublikował zdjęcie sprawcy na Facebooku. Mimo dobrych intencji, naruszył prawo – powinien był przekazać nagranie Policji, zamiast samodzielnie je rozpowszechniać.
✅ Podsumowanie
- Wizerunek to dana osobowa, której rozpowszechnianie podlega przepisom RODO.
- Urzędy mogą publikować wizerunki osób pełniących funkcje publiczne bez ich zgody, ale w przypadku osób prywatnych – potrzebna jest zgoda.
- Sklepy nie mogą publikować zdjęć złodziei w Internecie – to naruszenie danych osobowych.
- Nagrania z monitoringu mogą być przekazywane organom ścigania, ale nie publicznie udostępniane.
📚 Podstawa prawna
- Art. 4 pkt 1, art. 6 ust. 1 lit. f – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (RODO)
- Art. 81 ust. 2 pkt 1 – Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
🧩 Tematy porad zawartych w poradniku
- wizerunek a RODO 2025
- publikacja zdjęcia przez gminę
- monitoring w sklepie a dane osobowe
- zdjęcia złodziei w Internecie
- zgoda na przetwarzanie wizerunku
📎 Przydatne adresy urzędowe
- https://uodo.gov.pl – Urząd Ochrony Danych Osobowych
- https://www.bip.gov.pl – Biuletyn Informacji Publicznej