Rozpowszechnianie wizerunku to temat, który dotyczy nie tylko znanych osób, ale także każdego z nas – szczególnie w czasach powszechnego dostępu do mediów społecznościowych, internetu i fotografii cyfrowej. Publikowanie zdjęć z imprez, wydarzeń firmowych czy relacji z życia prywatnego niesie ze sobą określone obowiązki prawne. Niezachowanie zasad dotyczących zgody może skutkować roszczeniami sądowymi, także o odszkodowanie. W tym poradniku wyjaśniam, kiedy zgoda na rozpowszechnianie wizerunku jest wymagana, jak powinna wyglądać i jakie ograniczenia wiążą się z jej udzieleniem.
📌 Co to jest rozpowszechnianie wizerunku?
Rozpowszechnianie wizerunku polega na udostępnieniu go publiczności, w dowolnej formie – np. jako zdjęcie, film, grafika – w taki sposób, że mogą się z nim zapoznać osoby trzecie, których nie da się z góry określić.
⚠️ To nie to samo, co wykonanie zdjęcia. Samo wykonanie fotografii nie oznacza jeszcze jej rozpowszechniania. Przykład? Możesz zrobić komuś zdjęcie na prywatnej imprezie i nie udostępniać go nigdzie – wówczas nie dochodzi do rozpowszechniania.
📄 Kiedy potrzebna jest zgoda na rozpowszechnianie wizerunku?
Zawsze wtedy, gdy chcesz udostępnić czyjś wizerunek publicznie – np. na stronie internetowej, profilu firmowym w mediach społecznościowych, w ulotce promocyjnej, katalogu czy filmie promocyjnym.
Zgoda powinna być świadoma, konkretna i odnosić się do określonego wizerunku i celu.
✅ Przykład 1:
Firma „GreenTech Solutions” organizuje konferencję branżową i robi zdjęcia uczestników. Chce później wykorzystać fotografie do celów promocyjnych na stronie www i w mediach społecznościowych. Każdy uczestnik powinien wyraźnie zgodzić się na wykorzystanie swojego wizerunku w tym konkretnym celu – najlepiej w formie pisemnej zgody przy rejestracji.
✅ Przykład 2:
Anna publikuje na Instagramie zdjęcie z koleżanką z imprezy urodzinowej. Ponieważ jej profil jest prywatny i zdjęcie nie ma zasięgu publicznego, nie musi uzyskiwać pisemnej zgody, ale koleżanka może sprzeciwić się publikacji, jeśli czuje się narażona lub zdjęcie narusza jej dobra osobiste.
🧾 Forma i treść zgody
Zgoda na rozpowszechnienie wizerunku może mieć formę ustną, pisemną lub dorozumianą, ale w praktyce – szczególnie w celach komercyjnych – najbezpieczniejsza jest zgoda pisemna.
Zgoda powinna zawierać:
- opis formy wizerunku (zdjęcie, film, grafika),
- określenie czasu publikacji (np. jednorazowo, bezterminowo, przez 6 miesięcy),
- miejsce publikacji (nazwa portalu, adres strony, nazwa czasopisma),
- cel publikacji (np. promocja wydarzenia, reklama usług),
- zakres terytorialny (Polska, UE, cały świat),
- zastrzeżenie braku możliwości przekazania zgody osobom trzecim bez odrębnego pozwolenia.
📌 Zgoda nie może być ogólna („na wszystko i wszędzie”) – musi odnosić się do konkretnego przypadku!
⛔ Czego nie wolno robić bez zgody?
- publikować cudzego wizerunku w celach marketingowych lub komercyjnych (np. reklama, ulotka, billboard),
- udostępniać zdjęcia osób prywatnych w internecie (w tym na Facebooku lub Instagramie) bez ich wiedzy,
- zmieniać lub montować wizerunku tak, że zmienia się jego charakter lub kontekst bez nowej zgody,
- przekazywać prawa do rozpowszechniania osobom trzecim bez zgody uprawnionego.
🔁 Czy zgodę można cofnąć?
Tak, zgoda na rozpowszechnianie wizerunku może zostać cofnięta, ale tylko do chwili, gdy wizerunek nie został jeszcze upubliczniony. Jeśli zdjęcie już trafiło do druku lub zostało opublikowane online, cofnięcie zgody nie ma wpływu na przeszłe użycie, ale można zakazać dalszego wykorzystywania (np. na nowych nośnikach).
Cofnięcie zgody może również rodzić odpowiedzialność cywilną, jeżeli zostało udzielone w ramach umowy – np. modelce za wynagrodzeniem.
⚖️ Kto ponosi odpowiedzialność w razie sporu?
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto wizerunek rozpowszechnia. To on musi wykazać, że uzyskał zgodę oraz że publikacja mieściła się w jej zakresie. Brak zgody może prowadzić do:
- roszczeń o zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych,
- żądania usunięcia skutków naruszenia (np. usunięcia zdjęcia ze strony),
- odpowiedzialności kontraktowej, jeśli zgoda była częścią umowy.
📚 Podsumowanie: co warto zapamiętać?
✔ Zgoda na rozpowszechnienie wizerunku jest konieczna w większości przypadków, gdy zdjęcie/film ma być upubliczniony.
✔ Zgoda powinna być konkretna, świadoma i dobrze udokumentowana – najlepiej na piśmie.
✔ Nie wolno przekazywać prawa do wizerunku osobom trzecim, jeśli nie zostało to wyraźnie ustalone.
✔ Cofnięcie zgody jest możliwe tylko przed publikacją – po tym momencie można jedynie zakazać dalszego używania.
✔ Osoba rozpowszechniająca musi udowodnić, że działa zgodnie z prawem – to ona ponosi odpowiedzialność.
📜 Podstawa prawna:
- art. 81 ust. 1–2 – Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- art. 6 ust. 1 pkt 3 – Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- art. 23 i art. 24 – Kodeks cywilny (ochrona dóbr osobistych)
- art. 43 – RODO (w kontekście danych osobowych wizerunku)
🔎 Tematy porad zawartych w poradniku:
- zgoda na publikację zdjęcia
- wykorzystanie wizerunku w internecie
- rozpowszechnianie wizerunku bez zgody
- cofnięcie zgody na zdjęcie
- ochrona wizerunku w firmie