Reklama kredytu konsumenckiego to jeden z najważniejszych momentów kontaktu konsumenta z ofertą instytucji finansowej. Od jej treści, rzetelności i przejrzystości zależy, czy klient zrozumie, co faktycznie podpisuje. Dlatego ustawodawca – zarówno unijny, jak i krajowy – objął ten obszar szczegółowymi regulacjami. Przedsiębiorco, jeśli oferujesz kredyty konsumenckie lub działasz jako pośrednik kredytowy, musisz znać i stosować się do tych zasad – ich naruszenie może skutkować nie tylko karami finansowymi, ale i odpowiedzialnością cywilną.
🔎 Czym jest reklama kredytu konsumenckiego?
Choć ustawa o kredycie konsumenckim nie definiuje pojęcia reklamy, przyjmuje się, że należy je rozumieć zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jako:
„przedstawienie w jakiejkolwiek formie, w ramach działalności handlowej, gospodarczej, rzemieślniczej lub wykonywania wolnych zawodów, w celu wspierania zbytu towarów lub usług”.
Z prawnego punktu widzenia reklama może być traktowana jako:
- informacja handlowa,
- czynność prawna prowadząca do zawarcia umowy,
- oświadczenie woli.
Nie ma to jednak większego znaczenia praktycznego, bo niezależnie od tej klasyfikacji, przepisy nakładają na reklamodawcę konkretne obowiązki informacyjne.
📢 Rodzaje reklam kredytów – produktowa i wizerunkowa
Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje reklam kredytu konsumenckiego:
1. Reklama wizerunkowa
To reklama, która promuje markę, wizerunek lub działalność kredytodawcy, ale nie odnosi się do konkretnego produktu i nie zawiera informacji o kosztach kredytu. Przykład? Spot z hasłem „Z nami szybciej do celu” bez podania RRSO czy warunków kredytu.
🛑 Nie podlega ona wprost pod ustawę o kredycie konsumenckim, ale jeśli zawiera jakiekolwiek elementy mogące wprowadzać w błąd, obowiązują ją przepisy ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym.
2. Reklama produktowa
Tu promowany jest konkretny kredyt konsumencki, z podaniem danych takich jak oprocentowanie, RRSO czy całkowita kwota kredytu. To właśnie ten typ reklamy podlega rygorystycznym wymogom ustawy o kredycie konsumenckim i będzie przedmiotem dalszej analizy.
⚖️ Jakie informacje muszą się znaleźć w reklamie produktowej?
Zgodnie z art. 7–8 ustawy o kredycie konsumenckim, jeżeli reklama zawiera jakiekolwiek dane o kosztach kredytu, musi zawierać również zestaw obowiązkowych informacji, w tym:
Obowiązkowe dane w każdej reklamie produktowej:
- stopa oprocentowania kredytu (ze wskazaniem, czy jest stała, zmienna czy mieszana),
- całkowita kwota kredytu,
- RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania),
- całkowity koszt kredytu (z rozbiciem na opłaty),
- czas obowiązywania umowy,
- całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta,
- wysokość rat kredytu.
Dodatkowe dane, jeśli mają zastosowanie:
- cena towaru/usługi oraz wysokość zaliczki (gdy kredyt finansuje zakup z odroczoną płatnością),
- informacja o dodatkowych umowach warunkujących przyznanie kredytu (np. ubezpieczenie).
📌 Wszystkie te dane muszą być przekazane tak samo widocznie, czytelnie i słyszalnie jak pozostałe elementy reklamy.
📊 Czym jest reprezentatywny przykład?
To zestawienie danych finansowych, które ilustruje typowy kredyt oferowany w ramach reklamowanej oferty.
Kluczowe cechy:
- musi być skonstruowany na podstawie danych faktycznych (min. 2/3 klientów uzyska kredyt na wskazanych warunkach),
- oparty na parametrach typowej umowy (czas trwania, kwota, częstotliwość występowania).
📍Właściwa konstrukcja reprezentatywnego przykładu wymaga posiadania wewnętrznych danych (np. z historii sprzedaży) oraz uwzględnienia zewnętrznych trendów rynkowych.
Przykład:
Bank Alfa reklamuje pożyczkę gotówkową na kwotę 15 000 zł. W reklamie musi więc przedstawić reprezentatywny przykład zakładający, że większość klientów uzyska pożyczkę o tych parametrach, np. na 36 miesięcy, z RRSO 12,4%, całkowitym kosztem 3000 zł, w comiesięcznych ratach po 500 zł.
👁🗨 Czytelność i przejrzystość reklamy – jak to rozumieć?
Zgodnie z art. 7a u.k.k., reklama kredytu konsumenckiego musi spełniać trzy podstawowe kryteria:
- jednoznaczność – dane muszą być precyzyjne i niebudzące wątpliwości,
- zrozumiałość – użyty język musi być prosty, a mowa w reklamie dźwiękowej powolna i wyraźna,
- widoczność – czcionka i kontrast muszą umożliwiać łatwe odczytanie danych, niezależnie od nośnika (ulotka, plakat, spot wideo).
⚠️ Reklama a nieuczciwe praktyki rynkowe
Reklama kredytu nie może:
- wprowadzać w błąd (np. sugerując zerowe koszty, gdy w rzeczywistości występują opłaty),
- przemilczać istotnych informacji (np. wymóg wykupienia drogiego ubezpieczenia),
- naruszać dobrych obyczajów.
Jeśli tak się stanie, konsument ma prawo do:
- złożenia skargi do UOKiK lub rzecznika konsumentów,
- żądania usunięcia skutków nieuczciwej reklamy,
- dochodzenia odszkodowania.
‼️ Ciężar dowodu, że reklama była uczciwa, spoczywa na przedsiębiorcy (odwrócenie zasady dowodowej).
🤝 Pośrednik kredytowy – dodatkowe obowiązki
Pośrednik kredytowy (np. firma pożyczkowa) musi w reklamie:
- ujawnić nazwy kredytodawców, z którymi współpracuje,
- wskazać zakres swojego umocowania,
- przestrzegać tych samych zasad co kredytodawca (w zakresie informacji i reprezentatywnego przykładu).
✅ Podsumowanie – co musisz zapamiętać?
- Jeśli Twoja reklama zawiera informacje o kosztach kredytu, musi spełniać rygorystyczne wymogi ustawy o kredycie konsumenckim.
- Reklama produktowa musi być kompletna, czytelna, rzetelna i zawierać reprezentatywny przykład.
- Reklama wizerunkowa nie jest wyłączona z regulacji – obowiązują ją przepisy o nieuczciwych praktykach.
- Zawsze stosuj się do zasady: przejrzystość + zgodność z prawem = bezpieczeństwo Twoje i klienta.
Czy chcesz, abym teraz przeszedł do Poradnika 2: Asysta przedkontraktowa przy kredycie konsumenckim?
📚 Podstawa prawna:
- art. 7, art. 7a, art. 7b, art. 8, art. 11 – ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2023 r. poz. 1026 ze zm.)
- art. 5 ust. 6, art. 33 – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki
- art. 2 pkt 5, art. 4–7 – ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1234)
🔍 Tematy porad zawartych w poradniku:
- reklama kredytu konsumenckiego 2025
- obowiązki kredytodawcy reklama
- reprezentatywny przykład kredytu
- RRSO w reklamie pożyczki
- pośrednik kredytowy reklama