Ulga dla rodzin 4+ to znaczące zwolnienie z podatku dochodowego dla rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci. Właściwe skorzystanie z niej w praktyce wymaga jednak nie tylko spełnienia kryteriów ustawowych, ale także prawidłowego złożenia odpowiednich dokumentów i zrozumienia zasad rozliczania. W tym poradniku wyjaśniam, jak i kiedy można zastosować ulgę, jak ją uwzględnić w trakcie roku oraz jakie trudności napotykają osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Kiedy można zastosować ulgę 4+?
Z ulgi dla rodzin 4+ można skorzystać:
✔ w rozliczeniu rocznym – wpisując ją w odpowiednie pozycje deklaracji PIT,
✔ już w trakcie roku – jeżeli jesteś pracownikiem lub zleceniobiorcą i złożysz odpowiednie oświadczenie swojemu płatnikowi.
W drugim przypadku zaliczki na podatek dochodowy nie będą pobierane od momentu złożenia oświadczenia, a to oznacza realny wzrost wynagrodzenia „na rękę”.
Jak złożyć oświadczenie o uldze dla rodzin 4+?
Podatnik może złożyć oświadczenie w dowolnej formie – najczęściej wybierane są:
- 🔹 część G formularza PIT-2 (jeśli składany jest w zakładzie pracy),
- 🔹 osobny dokument stworzony samodzielnie (zawierający dane osobowe i oświadczenie o spełnianiu warunków),
- 🔹 oświadczenie elektroniczne przez platformę pracodawcy lub profil zaufany.
Treść oświadczenia musi zawierać klauzulę:
📌 „Jestem świadomy (świadoma) odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”
Płatnik ma obowiązek uwzględnić oświadczenie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał. Oznacza to, że jeśli złożysz je np. w lutym, to od marca powinieneś otrzymywać wynagrodzenie bez poboru zaliczki na PIT (do limitu 85 528 zł rocznie).
Co to jest PIT-DZ i kiedy go złożyć?
PIT-DZ to informacja o dzieciach, które uprawniają podatnika do skorzystania z ulgi 4+. Obowiązek jego złożenia istnieje razem z rocznym zeznaniem podatkowym.
📄 W formularzu PIT-DZ należy wskazać m.in.:
- dane osobowe dzieci (imię, nazwisko, PESEL),
- informacje o wykonywaniu władzy rodzicielskiej lub obowiązku alimentacyjnego,
- wskazanie liczby dzieci, które spełniają warunki do ulgi.
Jeśli nie złożysz PIT-DZ, urząd może zakwestionować prawo do ulgi nawet mimo spełnienia warunków merytorycznych.
Przykład praktyczny – zatrudnienie na umowę o pracę
🧑🔧 Pan Wojciech jest zatrudniony na umowę o pracę i wraz z żoną wychowuje czworo dzieci (w tym jedno pełnoletnie uczące się i troje niepełnoletnich). W styczniu 2025 roku złożył u pracodawcy oświadczenie o spełnieniu warunków do ulgi dla rodzin 4+. Pracodawca od lutego zaprzestał pobierania zaliczek na PIT, a Pan Wojciech do końca roku uzyskał przychód w wysokości 82 000 zł brutto. W PIT za 2025 rok wykazał ulgę 4+ i dołączył formularz PIT-DZ.
➡️ Efekt: Pan Wojciech nie zapłacił ani złotówki podatku dochodowego od tego przychodu.
Co jeśli czwarte dziecko urodzi się w trakcie roku?
To częste pytanie – odpowiedź brzmi: ulga przysługuje za cały rok.
Zgodnie z interpretacjami organów podatkowych, jeżeli podatnik w dowolnym momencie roku osiągnie liczbę czworga dzieci, które spełniają kryteria z ustawy (np. narodziny dziecka w lipcu), to ma prawo do ulgi za cały rok podatkowy.
🎯 Pamiętaj jednak, że warunek wykonywania władzy rodzicielskiej lub obowiązku alimentacyjnego musi być spełniony przez co najmniej część roku podatkowego.
Problemy z ulgą w działalności gospodarczej
Dla przedsiębiorców przepisy nie przewidują możliwości automatycznego niepobierania zaliczek w trakcie roku – nawet jeśli spełniają warunki do ulgi. W praktyce oznacza to, że:
- muszą płacić zaliczki na PIT „normalnie” w trakcie roku,
- odzyskają nadpłatę dopiero po złożeniu zeznania rocznego.
Ulga 4+ w działalności gospodarczej – jak to działa?
🧾 Przedsiębiorcy również mogą skorzystać z ulgi dla rodzin 4+, ale – inaczej niż pracownicy – nie mają możliwości zastosowania zwolnienia z zaliczek na PIT w trakcie roku.
To oznacza, że mimo spełnienia warunków:
- nadal muszą na bieżąco opłacać zaliczki na podatek dochodowy od działalności gospodarczej,
- odzyskanie podatku następuje dopiero przy rozliczeniu rocznym poprzez wykazanie ulgi i załączenie formularza PIT-DZ.
Czy da się uniknąć płacenia zaliczek w trakcie roku?
Tak, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach – na podstawie art. 22 § 2 Ordynacji podatkowej. Przepis ten daje możliwość złożenia wniosku do naczelnika urzędu skarbowego o zwolnienie z obowiązku pobierania zaliczek, jeżeli:
📌 1) Pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, w szczególności jego egzystencji,
📌 2) Pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do należnego podatku za rok.
Wniosek taki powinien zawierać:
- dane podatnika (imię, nazwisko, NIP),
- wskazanie podstawy prawnej (art. 22 § 2 Ordynacji podatkowej),
- opis sytuacji rodzinnej i finansowej,
- wskazanie, że podatnik spełnia warunki do ulgi 4+,
- wyliczenie możliwej nadpłaty podatku w roku,
- uzasadnienie, że zaliczki naruszają jego interes majątkowy.
🧑💼 Urząd skarbowy ma prawo, ale nie obowiązek przychylić się do wniosku. W praktyce warto dołączyć kopię oświadczenia o spełnianiu warunków do ulgi, dokumentację dotyczącą dzieci i aktualne zestawienie przychodów.
Przykład – przedsiębiorca z trójką małych dzieci i noworodkiem
🏠 Pani Anna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w branży usług kreatywnych. W maju 2025 roku urodziła się jej czwarta córka. Już wcześniej wychowywała troje małoletnich dzieci. Spełnia wszystkie warunki ulgi 4+, a dochód roczny nie przekroczy 85 528 zł. Niestety musi nadal płacić zaliczki na PIT – mimo że po rozliczeniu rocznym okaże się, że podatek jej w ogóle nie przysługuje.
W czerwcu składa wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o zwolnienie z obowiązku płacenia zaliczek – wskazuje na trudną sytuację finansową oraz fakt, że będzie w całości uprawniona do ulgi 4+.
➡️ Jeśli urząd się zgodzi, nie będzie musiała płacić zaliczek do końca roku. Jeśli nie – będzie mogła odzyskać pieniądze po złożeniu PIT za 2025 rok.
Wzór oświadczenia dla celów ulgi 4+ (np. dla pracodawcy)
📄 Poniżej przedstawiam wzór dokumentu, który można złożyć pracodawcy lub zleceniodawcy w celu skorzystania z ulgi w trakcie roku:
[miejscowość], dnia [dd.mm.rrrr]
...........................................
imię i nazwisko pracownika
...........................................
adres zamieszkania
Oświadczenie dla celów ulgi dla rodzin 4+
Na podstawie art. 31a ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) oświadczam, że w okresie od dnia [data] do dnia [data] spełniam warunki do stosowania zwolnienia z podatku dochodowego zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 153 tej ustawy, z tytułu wychowywania co najmniej czworga dzieci zgodnie z przepisami art. 6 ust. 4c, 4e i 8 u.p.d.o.f.
Jestem świadomy/świadoma odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
...........................................
[podpis pracownika]
🔒 Pamiętaj: Klauzula o odpowiedzialności karnej jest obowiązkowa – zastępuje osobne pouczenie organu podatkowego.
Dokumentacja PIT-DZ – najczęstsze błędy
Podczas rozliczeń podatkowych z ulgą dla rodzin 4+ wiele osób popełnia następujące błędy:
❌ brak złożenia formularza PIT-DZ w ogóle,
❌ nieuwzględnienie pełnoletnich uczących się dzieci (lub ich nieprawidłowe zakwalifikowanie),
❌ pominięcie faktu uzyskiwania dochodu przez dziecko (np. praca wakacyjna powyżej limitu),
❌ błędne podanie danych dziecka (np. literówka w PESEL-u),
❌ rozliczenie ulgi przy wspólnym PIT bez spełnienia wymogu czterech dzieci przez oboje małżonków.
✅ Warto zachować wszelkie dokumenty potwierdzające spełnianie warunków ulgi: zaświadczenia o nauce, orzeczenia sądowe, decyzje o alimentach, potwierdzenia zamieszkania itd.
Podsumowanie: co musisz wiedzieć o rozliczeniu ulgi 4+?
✅ Ulga dla rodzin 4+ pozwala każdemu z rodziców wychowujących co najmniej czworo dzieci skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego do kwoty 85 528 zł rocznie.
📌 Można ją stosować:
- w rozliczeniu rocznym (konieczny PIT-DZ),
- w trakcie roku (pracownicy i zleceniobiorcy składają oświadczenie pracodawcy/płatnikowi).
📄 Przedsiębiorcy również mają prawo do ulgi, ale dopiero przy rocznym rozliczeniu – ewentualne zwolnienie z zaliczek można uzyskać tylko na podstawie wniosku do urzędu skarbowego (art. 22 § 2 Ordynacji podatkowej).
⚠️ Oświadczenie o uldze 4+ musi zawierać klauzulę o odpowiedzialności karnej. PIT-DZ powinien zawierać dokładne dane wszystkich dzieci, które spełniają ustawowe warunki.
Podstawa prawna
- art. 21 ust. 1 pkt 153, art. 6 ust. 4c, 4e i 8, art. 31a ust. 8 – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 22 § 2 – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
- ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej
- ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
Tematy porad zawartych w poradniku
- rozliczenie ulgi 4+ w 2025
- oświadczenie do ulgi 4+ wzór
- PIT-DZ jak wypełnić
- ulga 4+ działalność gospodarcza
- dzieci z poprzednich związków a ulga 4+