Świadczenia wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie zawsze są wolne od podatku i składek ZUS. Wszystko zależy od rodzaju świadczenia, źródła finansowania oraz tego, czy spełnia ono kryterium socjalne. W tym poradniku dowiesz się, jak bezpiecznie rozliczać świadczenia z ZFŚS w 2025 roku, jak uniknąć błędów i kiedy możesz skorzystać ze zwolnień.
📌 Czy świadczenia z ZFŚS to przychód pracownika?
Tak – co do zasady świadczenia z ZFŚS są uznawane za przychód pracownika, zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.
📜 Art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647):
„Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy (…), uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń”.
Oznacza to, że np. paczka świąteczna, dopłata do wakacji czy bon – mogą być opodatkowane, chyba że spełniają warunki zwolnienia.
🧩 Przykład praktyczny
Pan Tomasz otrzymał z ZFŚS dofinansowanie do wypoczynku letniego dzieci w wysokości 1400 zł. Jeżeli wypoczynek był zorganizowany przez podmiot uprawniony i Tomasz złożył stosowne dokumenty – świadczenie to może być zwolnione z PIT nawet w całości. Ale gdyby dopłata przekroczyła określony limit lub nie była właściwie udokumentowana – nadwyżka będzie opodatkowana.
🧾 Kiedy świadczenia są zwolnione z PIT?
Zwolnienia podatkowe dotyczą tylko określonych świadczeń i mają swoje limity. Kluczowy przepis to:
📜 Art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT
„Wolna od podatku dochodowego jest wartość rzeczowych świadczeń oraz świadczeń pieniężnych, otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej (…), sfinansowanych w całości z ZFŚS lub funduszy związków zawodowych – do wysokości 1000 zł rocznie”.
📌 Warunki skorzystania ze zwolnienia:
- świadczenie otrzymuje pracownik,
- ma ono charakter działalności socjalnej (czyli zależy od sytuacji materialnej, rodzinnej i życiowej),
- jest to świadczenie rzeczowe lub pieniężne,
- finansowanie pochodzi wyłącznie z ZFŚS lub funduszu związków zawodowych,
- nie są to bony, talony czy karty przedpłacone (one nie korzystają ze zwolnienia!).
🧩 Przykład praktyczny
Firma InterMebel zorganizowała paczki świąteczne dla dzieci pracowników. Ich wartość wyniosła po 250 zł. Pracownicy nie musieli płacić od tego podatku – o ile paczki zostały sfinansowane w całości z ZFŚS i uwzględniały kryterium socjalne.
💡 Jakie świadczenia z ZFŚS są najczęściej zwolnione z opodatkowania?
✅ Zwrotne i bezzwrotne zapomogi (np. w przypadku choroby, śmierci członka rodziny, katastrofy naturalnej)
✅ Dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do 18. roku życia – w szczególności:
- kolonie,
- obozy,
- zimowiska,
- wczasy połączone z leczeniem sanatoryjnym.
✅ Dofinansowanie opieki nad dziećmi w żłobkach i przedszkolach
✅ Rzeczowe świadczenia dla pracowników – pod warunkiem, że nie są bonami
📌 Limit zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 67: do 1000 zł rocznie (łącznie dla świadczeń rzeczowych i pieniężnych).
📌 Limit z art. 21 ust. 1 pkt 78: do 2000 zł – jeśli dopłaty do wypoczynku dzieci są finansowane z innych źródeł (np. środków własnych pracodawcy).
❓ Co z oświadczeniem pracownika? Czy trzeba udowadniać cel wydatku?
Wielu pracodawców uważa, że aby zastosować zwolnienie z PIT, pracownik musi przedłożyć dokumenty potwierdzające wykorzystanie świadczenia na cel socjalny. To błędne przekonanie.
📜 Interpretacja KIS z 14.12.2020 r. (0112-KDIL2-1.4011.749.2020.3.AMN):
„Brak jest przepisu, który zobowiązywałby pracownika do przedstawienia dokumentów potwierdzających wydatkowanie pomocy finansowej zgodnie z celem. Pracodawca może zastosować zwolnienie przedmiotowe bez takiego oświadczenia.”
🧩 Wniosek: to na pracowniku ciąży odpowiedzialność za rozliczenie nadwyżki świadczeń, jeśli przekroczą one ustawowy limit.
Czy świadczenia z ZFŚS podlegają składkom ZUS?
To zależy. Choć świadczenia z ZFŚS są co do zasady wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, warunkiem ich wyłączenia z podstawy składek jest spełnienie kryterium socjalnego.
📜 § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia MPiPS z 18.12.1998 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 728):
„Nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych”.
📌 Co to oznacza w praktyce?
- Jeśli świadczenie zostało przyznane z ZFŚS, ale z pominięciem kryterium socjalnego – będzie potraktowane jak zwykłe wynagrodzenie i trzeba od niego odprowadzić składki!
- Jeśli świadczenie uwzględnia sytuację materialną/rodzinną i pochodzi z ZFŚS – składek nie naliczamy.
🧩 Przykład praktyczny: kiedy naliczać składki?
✅ Bez składek
Firma EkoDach przyznała zapomogi finansowe 6 pracownikom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji rodzinnej – w oparciu o złożone oświadczenia dochodowe. Kwoty były różne – od 400 do 1200 zł. Świadczenia były sfinansowane z ZFŚS i nie zostały oskładkowane.
❌ Ze składkami
W firmie TransNova wszyscy pracownicy otrzymali po 300 zł z ZFŚS na „dopłatę do świąt”, bez sprawdzania sytuacji życiowej. ZUS uznał to świadczenie za niemające charakteru socjalnego, a jego wartość doliczono do podstawy składek ZUS i zdrowotnych.
⚖️ Stanowisko ZUS i sądów – jednoznaczne
📜 Interpretacja ZUS Oddział w Gdańsku z 7.08.2015 r., DI/100000/43/700/2015
„Pomoc z ZFŚS może być udzielana wyłącznie z uwzględnieniem kryterium socjalnego. Jeżeli pracodawca przyznaje świadczenia w jednakowej wysokości, wartość świadczeń podlega wliczeniu do podstawy wymiaru składek.”
📜 Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 7.12.2016 r., III AUa 2208/15
„Brak rzeczywistego zróżnicowania świadczeń z ZFŚS potwierdza brak elementu socjalnego i uzasadnia ich oskładkowanie.”
🛡 Jak zabezpieczyć się przed problemami z ZUS i urzędem skarbowym?
🔒 5 kluczowych zasad bezpieczeństwa:
- Ustal regulamin ZFŚS – najlepiej związkami zawodowymi i zgodnie z przepisami.
- Wprowadź wzory wniosków i oświadczeń – dotyczące sytuacji rodzinnej i materialnej.
- Dobrze dokumentuj decyzje – przechowuj dokumentację minimum 5 lat.
- Zróżnicuj wysokość świadczeń – nawet minimalnie, jeśli sytuacje są zbliżone.
- Unikaj bonów jako świadczeń zwolnionych z PIT – są wyłączone z ulgi.
🧩 Przykład praktyczny
W firmie LogiTech Polska paczki dla dzieci pracowników były różnej wartości – w zależności od liczby dzieci i dochodów pracownika. Dodatkowo każda rodzina wypełniła krótkie oświadczenie. Dzięki temu kontrola ZUS nie zakwestionowała zwolnienia z oskładkowania.
📚Podstawa prawna
- art. 12 ust. 1 – ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 21 ust. 1 pkt 67 i pkt 78 – ustawa o PIT
- § 2 ust. 1 pkt 19 – rozporządzenie MPiPS z 18.12.1998 r. w sprawie ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
- art. 81 ust. 1 – ustawa z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
🔖Tematy porad zawartych w poradniku
- ZFŚS a PIT 2025
- świadczenia zwolnione z podatku
- ZFŚS a składki ZUS
- kiedy naliczać składki od świadczeń
- oświadczenie socjalne pracownika