Wybór właściwych składników majątku do amortyzacji to jeden z kluczowych tematów w prowadzeniu firmy. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy określone prawa – np. pozwolenia, licencje, czy prawa do wizerunku – można traktować jako wartości niematerialne i prawne (WNiP) i ujmować w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne. Odpowiedź, choć wydaje się prosta, kryje w sobie pułapki, o których trzeba wiedzieć, aby nie narazić firmy na spór z fiskusem czy korektę kosztów. Poniżej wyjaśniam najważniejsze zasady oraz przedstawiam praktyczne przykłady interpretacji przepisów.
Zamknięta lista WNiP w ustawie o CIT – co to oznacza?
Polska ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) w art. 16b ust. 1 jasno określa, czym są wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji. Jest to lista zamknięta – czyli tylko te prawa, które zostały wymienione w ustawie, mogą być zaliczane do WNiP. Prawa, których na tej liście nie ma, nie są uznawane za WNiP i nie podlegają amortyzacji.
Kluczowe skutki zamkniętej listy WNiP:
- Tylko składniki majątku wymienione w art. 16b ust. 1 CIT mogą być traktowane jako WNiP.
- Pozostałe prawa niematerialne (nawet jeśli są cenne i można je wycenić) nie podlegają amortyzacji.
- Brak możliwości wpisania ich do ewidencji WNiP i dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Przykład praktyczny – decyzja administracyjna a WNiP
Wyobraźmy sobie firmę Agro-Future Sp. z o.o., która uzyskała od Ministra Rolnictwa pozwolenie na stosowanie innowacyjnej technologii upraw. Spółka pyta doradcę podatkowego, czy może uznać to pozwolenie za WNiP i amortyzować jego wartość.
W interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (interpretacja z 19.08.2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.329.2024.1.BS) wyjaśnił:
„Samo udzielenie przez Ministra właściwego do spraw rolnictwa pozwolenia na […] nie posiada ww. cech charakterystycznych dla know-how, stanowi jedynie decyzję administracyjną wydaną na […]. Tym samym pozwolenie to nie stanowi nabycia know-how w rozumieniu art. 16b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z powyższym pozwolenie, o którym mowa we wniosku, nie będzie stanowić podlegającej amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej”.
Wniosek:
Decyzja administracyjna, nawet jeśli dotyczy prawa niematerialnego, nie jest automatycznie WNiP. Liczy się tylko to, czy prawo to znajduje się na liście z art. 16b ust. 1 CIT.
Przykład 2 – prawo do wizerunku a WNiP
Załóżmy, że firma reklamowa MediaWave S.A. wykupuje prawo do korzystania z wizerunku znanej osoby na 5 lat w kampanii reklamowej. Czy taki zakup można wpisać do WNiP i amortyzować?
Jeżeli wizerunek nie został utrwalony w dziele artystycznym (czyli nie jest utworem chronionym przez prawo autorskie), to takie prawo do wizerunku nie może być uznane za WNiP. Wynika to z braku umieszczenia tego prawa na zamkniętej liście art. 16b ust. 1 ustawy o CIT.
Uwaga: Prawo do wizerunku samo w sobie, jeśli nie spełnia przesłanek utworu lub wynalazku, nie daje prawa do odpisów amortyzacyjnych.
Inne przykłady praw niematerialnych, które NIE SĄ WNiP
- Prawa hodowcy roślin (podlegające ustawie z 26.06.2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin), jeśli nie są prawami autorskimi ani wynalazczymi,
- Decyzje administracyjne (np. pozwolenia, koncesje nieujęte w art. 16b ust. 1),
- Certyfikaty, uprawnienia, tytuły, które nie mają charakteru licencji, patentu lub innego prawa z zamkniętej listy.
Co zalicza się do WNiP według ustawy o CIT?
Do WNiP, które można amortyzować, należą m.in.:
- autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
- prawa do wynalazków, patentów, wzorów użytkowych i przemysłowych,
- znaki towarowe, licencje, koncesje,
- prawa do know-how (tajemnic przedsiębiorstwa),
- programy komputerowe.
Zawsze sprawdzaj, czy dane prawo jest wymienione w art. 16b ust. 1 ustawy o CIT!
Podsumowanie – najważniejsze zasady amortyzacji WNiP
- Zamknięta lista WNiP oznacza, że tylko prawa wymienione w art. 16b ust. 1 CIT mogą być ujmowane w ewidencji i amortyzowane.
- Decyzje administracyjne, prawa do wizerunku (jeśli nie są utworem), prawa hodowcy roślin i inne prawa niematerialne nie są WNiP, jeśli nie ma ich na tej liście.
- W praktyce, zanim ujmiesz prawo jako WNiP, zawsze sprawdź jego podstawę prawną – unikniesz korekt podatkowych oraz ewentualnych sporów z urzędem skarbowym.
Podstawa prawna
- art. 16b ust. 1 – ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
- ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin
Tematy porad zawartych w poradniku
- zamknięta lista WNiP CIT
- amortyzacja wartości niematerialnych 2025
- prawa niepodlegające amortyzacji
- interpretacja podatkowa WNiP
Przydatne strony urzędowe: