Złożenie wniosku o zatwierdzenie układu to jeden z najważniejszych etapów postępowania restrukturyzacyjnego. Od tego momentu sprawa „wchodzi na wokandę” i sąd rozpoczyna pierwsze czynności techniczno-administracyjne, określane mianem procedury biurowej. W poradniku przedstawiam, jak wygląda cały proces – od złożenia wniosku w systemie KRZ, poprzez wpis do repertorium, aż po losowanie składu sądu i zawiadamianie stron.
Złożenie wniosku przez system KRZ
Wniosek o zatwierdzenie układu składa się wyłącznie na urzędowym formularzu, poprzez system teleinformatyczny obsługujący postępowanie sądowe.
- Po prawidłowym wysłaniu dokumentu i podaniu ID konta wnioskodawcy, system automatycznie przypisuje użytkownika do sprawy.
- Dzięki temu od razu po złożeniu wniosku dłużnik (albo jego pełnomocnik) zyskuje dostęp do akt sprawy poprzez Portal Użytkowników Zarejestrowanych.
⚠️ To oznacza, że od samego początku strona ma pełny wgląd w dokumentację postępowania.
Automatyczne skierowanie wniosku do przewodniczącego
Wniosek, po wpłynięciu do systemu, automatycznie trafia na konto przewodniczącego wydziału restrukturyzacyjnego. Następnie to przewodniczący (albo upoważniony pracownik) podejmuje pierwsze czynności w sprawie.
Te działania nazywane są Procedurą Biurową (PB) w systemie KRZ.
📌 Ważne: Numer ewidencyjny nadany w ramach procedury biurowej nie jest jeszcze sygnaturą akt sprawy. To wyłącznie oznaczenie techniczne, konieczne ze względu na wymogi systemu teleinformatycznego.
Czynności w ramach procedury biurowej
W trakcie procedury biurowej wykonywanych jest kilka istotnych działań, które przesądzają o dalszym biegu postępowania.
1. Wpisanie wniosku do repertorium
- Zgodnie z § 234a ust. 1 pkt 3 rozporządzenia o prowadzeniu urządzeń ewidencyjnych w sądach, sprawy restrukturyzacyjne wpisuje się do repertorium GRz.
- Wniosek o zatwierdzenie układu otrzymuje kolejny numer w tym repertorium.
2. Obwieszczenie o wpisaniu wniosku
- Na podstawie art. 7 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego w Portalu publicznym Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ) obwieszcza się między innymi zarządzenie o wpisaniu do repertorium wniosku restrukturyzacyjnego złożonego przez dłużnika.
- Zgodnie z art. 7 ust. 2 pr. restr., pojęcie „wniosek restrukturyzacyjny” obejmuje również wniosek o zatwierdzenie układu.
3. Losowanie składu sądu
Po wpisaniu wniosku do repertorium i obwieszczeniu o jego zarejestrowaniu, sprawa jest kierowana do systemu SLPS(System Losowego Przydziału Spraw). To narzędzie ma zapewniać obiektywny i losowy wybór sędziego prowadzącego sprawę.
Jednak praktyka pokazała, że w pierwszych latach funkcjonowania KRZ występowały poważne problemy techniczne z integracją obu systemów.
- W większości sądów przewodniczący wydziału samodzielnie wyznaczał sędziego referenta.
- Jedynie w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy od początku 2022 r. do akt sprawy dołączano raporty z faktycznego losowego przydziału w SLPS.
📌 Oznacza to, że sposób wyznaczania sędziego w dużej mierze zależał od praktyki konkretnego sądu.
4. Zarządzenie przedłożenia sprawy sędziemu referentowi
Po wyznaczeniu składu sądu przewodniczący wydaje zarządzenie o przekazaniu sprawy do sędziego referenta.
Na tym etapie pojawia się istotne zagadnienie dotyczące praw stron. Zgodnie z art. 42a § 5 Prawa o ustroju sądów powszechnych:
„Wniosek o zbadanie spełnienia przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu składa się w terminie siedmiu dni od dnia zawiadomienia uprawnionego do złożenia wniosku o składzie rozpoznającym sprawę. Po upływie terminu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, prawo do wniesienia wniosku wygasa.”
Oznacza to, że zawiadomienie o składzie sądu jest kluczowe – dopiero od tego momentu biegnie 7-dniowy termin na ewentualne zakwestionowanie bezstronności sędziego.
Praktyka w sądach
- Badania akt wykazały, że w części sądów w ogóle nie zawiadamiano stron o składzie sądu po wyznaczeniu sędziego.
- W innych (np. Sąd Rejonowy w Koszalinie) przewodniczący natychmiast po dekretacji wydawał dodatkowe zarządzenie, np.:
„W wykonaniu art. 42a § 5 zd. 1 p.u.s.p. zawiadomić, że do rozpoznania sprawy został wyznaczony sędzia […].” - W Sądzie Rejonowym w Częstochowie najczęściej informowano o składzie sądu przy okazji pierwszego wezwania do uzupełnienia braków formalnych.
⚠️ Z punktu widzenia ochrony praw dłużnika, zawiadomienie powinno być wydawane już na etapie procedury biurowej. W przeciwnym razie strona mogłaby nie mieć realnej możliwości skorzystania z prawa wynikającego z art. 42a p.u.s.p.
5. Obwieszczenie o złożeniu wniosku (art. 222 pr. restr.)
Na etapie procedury biurowej powinno także nastąpić obwieszczenie o złożeniu wniosku o zatwierdzenie układu. Obowiązek ten wynika z art. 222 ust. 3 Prawa restrukturyzacyjnego, zgodnie z którym:
„W obwieszczeniu podaje się informacje, o których mowa w art. 219 ust. 1.”
Spory interpretacyjne
Ten przepis od początku budził wątpliwości:
- Czy dotyczy wszystkich dłużników, czy tylko przedsiębiorstw państwowych i spółek Skarbu Państwa?
- Kto powinien dokonać obwieszczenia – przewodniczący, sąd, nadzorca układu czy sam dłużnik?
Przyjmuje się, że:
- Ust. 1 i 2 art. 222 pr. restr. dotyczą wyłącznie przedsiębiorstw państwowych i spółek Skarbu Państwa,
- Dlatego logiczne jest, że ust. 3 również odnosi się wyłącznie do tej kategorii dłużników.
- W przeciwnym razie doszłoby do dublowania obwieszczeń – o złożeniu wniosku (art. 222 ust. 3) i o wpisaniu do repertorium (art. 7 ust. 3 pr. restr.), co byłoby nielogiczne i sprzeczne z zasadami legislacji.
W praktyce więc obwieszczenie, o którym mowa w art. 222 ust. 3, dokonuje przewodniczący wydziału na etapie dekretacji wniosku. Często łączy się je w jednym formularzu z obwieszczeniem o wpisaniu wniosku do repertorium.
📌 De lege ferenda (na przyszłość) postuluje się usunięcie art. 222 ust. 3 pr. restr. jako przepisu zbędnego i nieefektywnego.
Ile trwa procedura biurowa?
Badania akt spraw restrukturyzacyjnych pokazują, że procedura biurowa przebiega stosunkowo sprawnie.
- Średni czas od złożenia wniosku o zatwierdzenie układu do wydania zarządzenia dekretacyjnego wyniósł 6 dni.
- Mediana (najczęstszy czas) to 4 dni.
Oczywiście tempo zależy od praktyki konkretnego sądu, obciążenia wydziału oraz sprawności systemu KRZ i SLPS.
Przykład praktyczny
Spółka Metal-Pol sp. z o.o. z Poznania w czerwcu 2024 r. złożyła wniosek o zatwierdzenie układu poprzez system KRZ.
- W poniedziałek po południu dokument został wysłany i automatycznie przypisany do sprawy.
- W środę przewodniczący wydziału wpisał go do repertorium GRz i zarządził obwieszczenie w Portalu KRZ.
- W piątek sprawa została skierowana do losowania składu w systemie SLPS. Ze względu na problemy techniczne przewodniczący sam wyznaczył sędziego referenta.
- Tego samego dnia spółka otrzymała zawiadomienie o składzie sądu, co uruchomiło 7-dniowy termin na ewentualne złożenie wniosku z art. 42a p.u.s.p.
Cała procedura biurowa zajęła w tym przypadku 5 dni roboczych.
Podstawa prawna
- art. 7 ust. 2–3 – Prawo restrukturyzacyjne
- art. 219 ust. 1 – Prawo restrukturyzacyjne
- art. 222 ust. 1–3 – Prawo restrukturyzacyjne
- art. 42a § 5 – Prawo o ustroju sądów powszechnych
- § 234a ust. 1 pkt 3 – Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. w sprawie szczegółowego trybu prowadzenia i sposobu ewidencjonowania spraw w sądach powszechnych
Tematy porad zawarte w poradniku
- procedura biurowa w postępowaniu restrukturyzacyjnym
- wniosek o zatwierdzenie układu w KRZ
- losowanie składu sądu w restrukturyzacji
- obwieszczenia w Portalu Krajowego Rejestru Zadłużonych
