Wprowadzenie ulgi na prototyp to duże wsparcie dla przedsiębiorców inwestujących w innowacje. Dzięki niej możesz odliczyć część kosztów poniesionych na testowanie i wdrożenie nowych produktów. W poradniku wyjaśniam, kto i na jakich zasadach może skorzystać z ulgi, jakie koszty można odliczyć i jak prawidłowo rozliczyć ulgę w zeznaniu rocznym. Znajdziesz tu też praktyczne przykłady i wyjaśnienie, jak połączyć ulgę z innymi preferencjami podatkowymi.
📌 Kto może skorzystać z ulgi na prototyp?
Z ulgi mogą korzystać zarówno osoby fizyczne, jak i spółki, które prowadzą działalność gospodarczą i rozliczają się w jednej z poniższych form:
- 📄 Skala podatkowa – art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.),
- 📄 Podatek liniowy – art. 30c u.p.d.o.f.,
- 📄 Podatek dochodowy od osób prawnych – art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.).
Odliczeniu podlega 30% sumy kosztów produkcji próbnej i kosztów wprowadzenia nowego produktu na rynek, ale z limitem – nie więcej niż 10% dochodu rocznego.
📄 Czym jest działalność B+R, produkcja próbna i wprowadzenie produktu na rynek?
🔬 Działalność badawczo-rozwojowa (B+R)
Według art. 5a pkt 38 u.p.d.o.f. i art. 4a pkt 26 u.p.d.o.p., działalność B+R to działalność twórcza, obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana systematycznie w celu zwiększenia zasobów wiedzy lub tworzenia nowych zastosowań. Ważne: nie obejmuje czynności rutynowych!
➡ Przykład:
Spółka „Technix” z Wrocławia opracowała nowy typ opakowań biodegradowalnych, przeprowadzając serię testów laboratoryjnych i badań nad strukturą materiałów. W toku tych prac zidentyfikowała potrzebę stworzenia nowego urządzenia do formowania opakowań – i rozpoczęła prace konstrukcyjne nad prototypem.
🧪 Produkcja próbna nowego produktu
To etap testowy poprzedzający masową produkcję – służy przeprowadzeniu prób i testów produktu opracowanego w ramach B+R. Nie może wymagać już prac projektowych ani inżynieryjnych.
- Okres: od poniesienia pierwszego kosztu do rozpoczęcia produkcji seryjnej.
🚀 Wprowadzenie na rynek nowego produktu
To działania zmierzające do uzyskania dokumentacji, certyfikatów, zezwoleń i oznaczeń wymaganych do dopuszczenia produktu do sprzedaży.
💰 Jakie koszty można odliczyć?
Koszty produkcji próbnej
✔ Cena nabycia lub wytworzenia fabrycznie nowych środków trwałych z grup 3–6 i 8 Klasyfikacji (np. maszyny, urządzenia produkcyjne),
✔ Wydatki na ulepszenia takich środków trwałych,
✔ Koszty nabycia materiałów i surowców wykorzystanych wyłącznie do produkcji próbnej.
Koszty wprowadzenia na rynek
✔ Koszty badań, ekspertyz, dokumentacji dla uzyskania certyfikatów (np. CE, znak bezpieczeństwa),
✔ Koszty badań cyklu życia produktu,
✔ Koszty weryfikacji technologii środowiskowych.
📌 Uwaga: Koszty te pomniejsza się o VAT – o ile nie stanowi on kosztu podatkowego zgodnie z przepisami ustawy o VAT.
📘 Przykład zastosowania ulgi w praktyce
🧑🔧 Pan Adam, prowadzący JDG w Gdyni, opracował nową technologię recyklingu plastiku. Po zakończeniu prac B+R zakupił nowe urządzenie (środek trwały – linia segregująca z grupy 3 KŚT) oraz przeprowadził testy produkcyjne. Poniósł też koszty certyfikacji produktu na rynek niemiecki.
- Koszty produkcji próbnej: 210 000 zł
- Koszty certyfikacji i badań: 90 000 zł
Razem: 300 000 zł → odliczenie: 30% = 90 000 zł
Dochód roczny: 700 000 zł → limit odliczenia: 10% = 70 000 zł
➡ Odliczenie ograniczone do 70 000 zł w danym roku. Pozostałe 20 000 zł odliczy w kolejnych latach.
🧾 Jak i gdzie wykazać ulgę?
- PIT-36 (skala podatkowa) – część G, pozycje 208 i 209
- PIT-36L (podatek liniowy) – część F, pozycja 44
- CIT-8/O – pozycja 167
📌 Ulgę można rozliczyć tylko w zeznaniu rocznym. Nie można jej zastosować w trakcie roku.
📉 Co w przypadku straty lub niskiego dochodu?
Jeśli nie możesz odliczyć całej ulgi w danym roku (bo masz stratę lub niski dochód), możesz przenieść niewykorzystaną część ulgi na kolejne 6 lat podatkowych.
🧮 Ulgę można łączyć z innymi preferencjami
Zastosowanie ulgi na prototyp nie wyklucza rozpoznania tych samych kosztów jako kosztów uzyskania przychodu – np. poprzez odpisy amortyzacyjne lub jednorazowe ujęcie w kosztach. W praktyce więc:
➡ 100% kosztu + 30% ulgi = 130% łącznego obniżenia podstawy opodatkowania 💸
Podsumowanie
✔ Ulga na prototyp to narzędzie wspierające firmy inwestujące w innowacje,
✔ Można odliczyć do 30% kosztów testów produkcyjnych i przygotowania dokumentacji do wdrożenia produktu,
✔ Odliczenie nie może przekroczyć 10% rocznego dochodu i nie przysługuje w trakcie roku,
✔ Można ją połączyć z klasycznym ujęciem kosztów uzyskania przychodu.
Podstawa prawna
- art. 18ea ust. 1–4, art. 4a pkt 26–28 – ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych,
- art. 26ga ust. 1–4, art. 5a pkt 38–40 – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- art. 4 ust. 2 pkt 1–2, ust. 3 – ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
- interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 4.08.2023 r., 0114-KDIP2-1.4010.287.2023.1.MW
Tematy porad zawartych w poradniku
- ulga na prototyp 2025
- koszty produkcji próbnej a podatek
- rozliczenie ulgi na nowy produkt
- działalność B+R a odliczenia
- ulgi podatkowe dla innowacyjnych firm