Kryptowaluty – co musisz wiedzieć o ich statusie prawnym i podatkach w 2025 roku
Rosnąca popularność kryptowalut sprawia, że coraz więcej przedsiębiorców i inwestorów decyduje się na inwestycje w cyfrowe aktywa, takie jak bitcoin czy ethereum. Zanim jednak zaczniesz inwestować lub prowadzić działalność związaną z obrotem kryptowalutami, powinieneś dobrze zrozumieć, jaki mają one status prawny w Polsce i jakie wiążą się z nimi obowiązki podatkowe. W tym poradniku znajdziesz nie tylko aktualne informacje, ale także praktyczne przykłady pokazujące, jak rozliczać podatek od zysków z kryptowalut i jak bezpiecznie prowadzić działalność na tym rynku.
Czym są kryptowaluty i jak je definiuje polskie prawo?
Kryptowaluty powstały jako odpowiedź na kryzys zaufania do tradycyjnych instytucji finansowych. Pierwszy bitcoin został „wykopany” w 2009 roku i od tego czasu technologia blockchain umożliwiła rozwój tysięcy cyfrowych walut. Cechą wspólną wszystkich kryptowalut jest brak centralnego emitenta – nie stoją za nimi żadne banki ani państwowe instytucje. Transakcje są zdecentralizowane i odbywają się bezpośrednio między użytkownikami, co daje wysoki poziom anonimowości i bezpieczeństwa, ale też rodzi ryzyka – m.in. wykorzystywanie do przestępstw, niestabilność kursów czy wysokie zużycie energii przy „kopaniu” (tzw. mining).
Jak polskie prawo definiuje kryptowaluty?
- Kluczowa definicja znajduje się w art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (u.p.p.p.f.):„Waluta wirtualna to cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest: prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej, międzynarodową jednostką rozrachunkową (…) i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.”
W praktyce oznacza to, że kryptowaluty w Polsce nie są ani oficjalnym środkiem płatniczym, ani pieniądzem elektronicznym, ani instrumentem finansowym w tradycyjnym rozumieniu. Jednak mogą być akceptowane jako umowny środek płatniczy pomiędzy stronami transakcji.
WAŻNE!
Na gruncie prawa cywilnego – w świetle art. 353¹ kodeksu cywilnego (zasada swobody umów) – można zawrzeć umowę, w której wynagrodzenie zostanie uregulowane w kryptowalucie, ale tylko wtedy, gdy obie strony się na to zgodzą.
Status prawny kryptowalut w praktyce – przykłady
Przykład 1: Umowa B2B z rozliczeniem w kryptowalucie
Firma programistyczna z Warszawy, podpisuje kontrakt z klientem z Berlina na wykonanie aplikacji mobilnej. Strony ustalają, że wynagrodzenie zostanie wypłacone w ethereum. Taki sposób rozliczenia jest dopuszczalny, o ile wynika to jednoznacznie z umowy. W razie sporu, jeżeli odbiorca nie zgadza się na taką formę płatności, nie można go zmusić do przyjęcia kryptowaluty zamiast złotówek lub euro.
Przykład 2: Inwestor indywidualny a podatek od kryptowalut
Pan Tomasz z Krakowa w 2024 roku zakupił 2 bitcoiny po 110 000 zł każdy, a następnie w maju 2025 roku sprzedał je za łączną kwotę 260 000 zł. Powstał zysk kapitałowy, który musi rozliczyć w rocznym PIT. Szczegóły rozliczenia podatkowego opisujemy poniżej.
Opodatkowanie kryptowalut – obowiązki podatkowe w 2025 roku
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) – najważniejsze zasady
Od 2019 roku przychody ze sprzedaży kryptowalut zaliczane są do przychodów z kapitałów pieniężnych i opodatkowane stawką 19% (art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT).
- Opodatkowaniu podlega każda odpłatna transakcja: sprzedaż kryptowaluty za walutę fiducjarną (np. PLN, EUR), towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna.
- Nie podlega opodatkowaniu: wymiana jednej kryptowaluty na inną (np. bitcoin na ethereum).
- Przychód powstaje w momencie zbycia (np. wymiana na złotówki) lub uregulowania zobowiązania kryptowalutą (np. zapłata za usługę).
Przykład rozliczenia:
Pan Tomasz sprzedał w 2025 roku bitcoiny za 260 000 zł. Koszt ich zakupu wyniósł 220 000 zł. Dochód do opodatkowania to 40 000 zł, podatek – 7 600 zł.
Pamiętaj!
Możesz uwzględnić w kosztach jedynie wydatki bezpośrednio związane z nabyciem i zbyciem kryptowaluty (np. cena zakupu, prowizje giełdowe). Nie zaliczysz do kosztów np. zakupu komputera czy energii elektrycznej.
2. Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)
Od 2019 roku obrót kryptowalutami jest zwolniony z podatku PCC, o ile dotyczy walut wirtualnych zdefiniowanych w ustawie AML. Uwaga: tokeny NFT oraz inne cyfrowe aktywa, które nie są walutą wirtualną w rozumieniu ustawy AML, nie korzystają z tego zwolnienia.
Przykład:
Jeśli kupujesz lub sprzedajesz kryptowaluty na giełdzie (np. Binance, BitBay), nie płacisz PCC. Jeżeli natomiast przedmiotem transakcji jest unikalny token NFT, PCC może być należny.
3. Działalność gospodarcza związana z obrotem kryptowalutami
Jeśli profesjonalnie prowadzisz wymianę kryptowalut (np. prowadzisz kantor, giełdę, działalność brokerską), musisz uzyskać wpis do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych (rejestr prowadzony przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach). Wymagane są m.in. niekaralność oraz odpowiednie kwalifikacje.
Przykład:
Firma Fintech Sp. z o.o. z Gdańska otwiera kantor kryptowalut. Przed rozpoczęciem działalności zgłasza się do rejestru i przedstawia zaświadczenie o niekaralności oraz dokumenty potwierdzające kwalifikacje kadry.
4. Opodatkowanie stakingu i miningu
- Staking: Interpretacje podatkowe w tym zakresie bywają rozbieżne. Obecnie większość sądów przyjmuje, że opodatkowaniu podlega dopiero odpłatne zbycie uzyskanych tokenów, a nie samo ich otrzymanie.
- Mining (kopanie kryptowalut): Dochód powstaje przy sprzedaży lub wymianie „wykopanych” monet. Kosztem uzyskania przychodu jest wyłącznie bezpośredni wydatek na nabycie waluty wirtualnej.
Podsumowanie – kluczowe wskazówki
- Kryptowaluty w Polsce nie są prawnym środkiem płatniczym ani pieniądzem elektronicznym.
- Podatek dochodowy (PIT 38) – 19% od zysków z odpłatnego zbycia kryptowalut.
- Zwrot z inwestycji rozliczasz w rocznym PIT, wykazując przychody i koszty.
- Obrót kryptowalutami na giełdzie jest zwolniony z PCC (z wyjątkiem niektórych cyfrowych aktywów).
- Działalność profesjonalna wymaga wpisu do rejestru – zadbaj o formalności!
- Wymiana kryptowalut na inne jest neutralna podatkowo – nie musisz jej wykazywać w PIT.
- Dokumentuj każdą transakcję i przechowuj dowody nabycia (np. faktury, wyciągi z giełdy).
Podstawa prawna
- art. 2 ust. 2 pkt 26 – ustawa z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2023 r. poz. 1124)
- art. 4 i 32 – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2022 r. poz. 2025)
- art. 17 ust. 1 pkt 11, art. 17 ust. 1f, 1g, art. 22 ust. 14 – ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 163)
- art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a – ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 295)
- art. 353¹ – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2024 r. poz. 1061)
Tematy porad zawartych w poradniku
- opodatkowanie kryptowalut 2025
- status prawny bitcoina w Polsce
- rejestr działalności walutami wirtualnymi
- podatki od kryptowalut dla przedsiębiorców
- kryptowaluty a PCC
Przydatne strony urzędowe:
- https://www.gov.pl/web/kas (Krajowa Administracja Skarbowa)
- https://www.podatki.gov.pl/pit/ (Serwis podatkowy PIT)
- https://isap.sejm.gov.pl/ (Internetowy System Aktów Prawnych)
- https://uokik.gov.pl/ (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów)