Rozłożenie grzywny na raty to szansa dla skazanego na uniknięcie poważnych problemów finansowych wynikających z jednorazowej zapłaty wysokiej kwoty. Jeśli natychmiastowe uiszczenie kary mogłoby pociągnąć za sobą zbyt dotkliwe skutki, istnieje możliwość jej rozłożenia na dogodne raty. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, jak wygląda procedura i jakie są szanse powodzenia wniosku.
Kiedy można ubiegać się o rozłożenie grzywny na raty?
Rozłożenie grzywny na raty dotyczy kar orzeczonych za przestępstwa skarbowe i jest możliwe, gdy:
✔ natychmiastowa zapłata całej kwoty byłaby zbyt dużym obciążeniem finansowym,
✔ skazany ma trudności z jednorazowym uiszczeniem grzywny, ale jest w stanie spłacać ją w częściach.
Wniosek można złożyć zarówno po uprawomocnieniu się wyroku, jak i już na etapie postępowania wykonawczego.
Krok po kroku: jak złożyć wniosek o raty?
1️⃣ Złożenie wniosku do sądu
Wniosek powinien zawierać:
- dane wnioskodawcy (imię, nazwisko, adres),
- oznaczenie sądu, do którego jest kierowany,
- sygnaturę sprawy,
- treść wniosku wraz z uzasadnieniem (czyli dlaczego wnioskodawca prosi o raty),
- datę i podpis.
📄 Wniosek musi spełniać wymogi formalne określone w art. 119 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s.
🧩 Przykład praktyczny
Pan Karol, właściciel sklepu internetowego, został skazany na karę grzywny 20 000 zł za nieujawnione przychody. Po otrzymaniu wezwania do zapłaty składa wniosek do sądu z prośbą o rozłożenie grzywny na 12 rat po 1666,67 zł, uzasadniając to trudną sytuacją finansową i koniecznością utrzymania rodziny.
2️⃣ Posiedzenie sądu – bez udziału stron
Sąd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu, nie informując z góry stron o terminie (zgodnie z art. 22 k.k.w.). Może jednak uznać, że obecność skazanego jest konieczna, zwłaszcza jeśli zamierza uzależnić zgodę na raty od zabezpieczenia majątkowego.
3️⃣ Weryfikacja przez sąd
Sąd bada:
- czy wykonanie grzywny w całości stanowiłoby nadmierne obciążenie dla skazanego i jego rodziny,
- czy istnieje ryzyko, że grzywna nie zostanie spłacona mimo rozłożenia na raty,
- czy konieczne jest zabezpieczenie kary na majątku (skazanego lub odpowiedzialnego posiłkowo).
⚠️ Jeśli zabezpieczenie jest potrzebne, sąd może żądać np. hipoteki na nieruchomości, zajęcia konta bankowego lub innego majątku.
🧩 Przykład praktyczny
Pani Anna, prowadząca działalność księgową, prosi o raty, ale sąd widzi, że ma dwa mieszkania – jedno nieużywane. Może więc zgodzić się na raty, ale warunkiem będzie ustanowienie hipoteki na tej nieruchomości.
4️⃣ Wydanie postanowienia
Sąd może:
✔ uwzględnić wniosek – rozłożyć grzywnę na raty (z zabezpieczeniem lub bez),
✖ odrzucić wniosek – wtedy skazany musi zapłacić całość w terminie 30 dni od wezwania.
📌 W typowych przypadkach sąd rozkłada grzywnę na maksymalnie 1 rok, a w szczególnych – do 3 lat.
Rozłożenie na raty może być modyfikowane (np. zmiana terminów, wysokości rat), o ile nie upłynął ten okres.
⚖️ Wyroki sądowe
Zgodnie z art. 183 § 2 k.k.s., każde postanowienie sądu w tej sprawie – niezależnie od treści – jest zaskarżalne. Skazany może złożyć zażalenie.
5️⃣ Przyjęcie zabezpieczenia (jeśli sąd je wymaga)
Zabezpieczenie powinno zostać ustanowione przed wydaniem postanowienia o rozłożeniu grzywny na raty. To może być np. zajęcie majątku, hipoteka, zastaw itp.
Co warto wiedzieć?
🔹 Decyzja sądu ma charakter uznaniowy – sąd nie musi przychylić się do wniosku.
🔹 Nawet przy bardzo trudnej sytuacji finansowej, trzeba wykazać realną możliwość spłaty ratalnej.
🔹 Wniosek można złożyć ponownie, jeśli sytuacja się zmieniła.
🔹 Raty można renegocjować, ale tylko w granicach określonych przez ustawę (rok lub 3 lata).
📚 Podstawa prawna
- art. 49, art. 22 – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy
- art. 178 § 1, art. 183 § 1–2 – ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy
- art. 119 § 1 – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego
🔖 Tematy porad zawartych w poradniku
- rozłożenie grzywny na raty przestępstwo skarbowe
- wniosek o raty sąd karno-skarbowy
- zabezpieczenie majątkowe grzywny
- procedura wykonawcza kks
- sądowe raty kary grzywny