Wytwarzanie oprogramowania nie musi być odkryciem naukowym, aby zostało uznane za działalność twórczą. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 1 sierpnia 2023 r. (sygn. I SA/Gd 461/23). Sąd uznał, że prace programistyczne mogą stanowić działalność badawczo-rozwojową, co otwiera programistom drogę do korzystania z ulgi IP Box i preferencyjnego opodatkowania dochodów stawką 5%.
Poniżej wyjaśniamy, jakie znaczenie ma ten wyrok dla osób prowadzących działalność gospodarczą w branży IT.
Czym jest ulga IP Box?
Ulga IP Box obowiązuje od 1 stycznia 2019 r. i pozwala na opodatkowanie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP) stawką 5%. Z preferencji mogą korzystać m.in. przedsiębiorcy uzyskujący przychody z praw autorskich do programów komputerowych.
Podstawą do jej zastosowania jest prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej (B+R) oraz uzyskiwanie dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wymienionych w art. 30ca ust. 2 u.p.d.o.f.
Sprawa programisty – opis stanu faktycznego
Z wnioskiem o interpretację wystąpił przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, zajmujący się tworzeniem i rozwijaniem oprogramowania.
Jego praca obejmowała m.in.:
- analizę potrzeb klienta, projektowanie i implementację,
- tworzenie nowych kodów i algorytmów,
- testowanie i wdrażanie systemów,
- wsparcie techniczne i modernizacje,
- prace nad własnymi projektami programistycznymi.
Programista działał niezależnie – sam wybierał narzędzia, metody i czas pracy, a także ponosił ryzyko gospodarcze związane z jakością usług i ewentualnymi roszczeniami kontrahentów.
Na tej podstawie chciał potwierdzić, że jego działalność spełnia kryteria B+R, co pozwoliłoby mu stosować stawkę 5% w ramach ulgi IP Box.
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmówił programiście prawa do ulgi. Według organu:
- działalność programisty to „zwykła praktyka zawodowa”, a nie prace B+R,
- w toku działań nie dochodzi do „zwiększenia zasobów wiedzy”,
- nowe funkcjonalności są jedynie elementami większego systemu, a nie samodzielnymi programami komputerowymi,
- wydatków ponoszonych przez programistę nie można zaliczyć do kosztów kwalifikowanych w rozumieniu art. 30ca u.p.d.o.f..
W konsekwencji organ uznał, że programista nie wytwarza kwalifikowanych praw własności intelektualnej i nie może skorzystać z preferencji podatkowej.
Wyrok WSA w Gdańsku – programowanie to działalność twórcza
WSA w Gdańsku nie zgodził się z organem i uchylił interpretację. Sąd podkreślił, że:
- wytwarzanie i rozwijanie oprogramowania jest twórcze i innowacyjne,
- działalność programisty prowadzona w sposób systematyczny ma na celu wykorzystanie wiedzy do tworzenia nowych zastosowań,
- nie jest konieczne tworzenie „nowej wiedzy naukowej”, wystarczy element nowości w zastosowaniu istniejącej wiedzy,
- prace programistyczne mogą spełniać definicję działalności rozwojowej w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
👉 W efekcie, sąd przyznał, że działalność programisty może być uznana za działalność badawczo-rozwojową, a dochody z niej osiągane mogą korzystać z preferencyjnej stawki 5% w ramach ulgi IP Box.
Praktyczny przykład
Pan Marek z Krakowa prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Tworzy oprogramowanie dla firm transportowych, m.in. systemy zarządzania flotą pojazdów. Każdy projekt obejmuje analizę potrzeb klienta, przygotowanie kodu źródłowego i wdrożenie systemu.
Urząd skarbowy uznał początkowo, że jest to „zwykłe programowanie”, a nie działalność B+R. Jednak powołując się na wyrok WSA w Gdańsku, Marek wykazał, że jego praca polega na systematycznym tworzeniu nowych rozwiązań i ulepszaniu istniejących funkcjonalności, co pozwoliło mu uzyskać prawo do opodatkowania dochodów stawką 5%.
Co wynika z wyroku dla programistów?
Wyrok WSA w Gdańsku ma istotne znaczenie praktyczne:
- szersza możliwość korzystania z IP Box – programiści B2B mogą argumentować, że ich działalność jest twórcza i rozwojowa,
- większa pewność podatników – sąd wskazał, że nie trzeba tworzyć nowych teorii naukowych, aby działalność została uznana za innowacyjną,
- potencjalne ugruntowanie linii orzeczniczej – kolejne sądy mogą podążać za tym stanowiskiem.
Podstawa prawna
- art. 3 ust. 1 – ustawa z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.)
- art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 – u.p.d.o.f.
- art. 30ca ust. 2, ust. 4, ust. 5, ust. 7 pkt 2 – u.p.d.o.f.
- art. 5a pkt 38 – u.p.d.o.f.
- art. 1 – ustawa z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
- art. 4 ust. 3 – ustawa z 20.07.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
Tematy porad zawartych w poradniku
- ulga IP Box dla programistów jednoosobowych działalności gospodarczych,
- działalność badawczo-rozwojowa w IT – interpretacje i orzecznictwo,
- programowanie jako działalność twórcza a podatki,
- orzeczenia sądów administracyjnych dotyczące branży IT.