Pojęcie i rodzaje tytułów egzekucyjnych

Art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c. przewiduje otwarty katalog tytułów egzekucyjnych – obejmuje nie tylko orzeczenia sądowe, ale też „inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej”. Oznacza to, że każdy akt prawny, któremu ustawa przyzna taki walor, może stanowić tytuł egzekucyjny, a katalog tych dokumentów rozproszony jest w różnych aktach prawnych.

Przykłady (z uzasadnieniem):

  1. Ugoda o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika
    (art. 121^1 k.p.) – ugoda, w której pracownik dobrowolnie zobowiązuje się do naprawienia szkody, po nadaniu klauzuli wykonalności przez sąd pracy, stanowi tytuł egzekucyjny wyłącznie przeciwko pracownikowi.
  2. Ugoda zawarta przed komisją pojednawczą
    (art. 255 k.p.) – ugoda dotycząca roszczeń pracowniczych, po nadaniu klauzuli wykonalności, staje się tytułem egzekucyjnym.
  3. Prawomocna ugoda bankowa
    (art. 26 u.r.f.p.b.) – bank na żądanie wydaje wyciąg z prawomocnej ugody; po nadaniu klauzuli wykonalności przez sąd gospodarzy, dokument staje się tytułem egzekucyjnym.
  4. Plan podziału funduszu ograniczenia odpowiedzialności za roszczenia morskie
    (art. 347 § 1 k.m.) – zatwierdzony przez sąd plan podziału może być tytułem egzekucyjnym.
  5. Ugoda przed geodetą
    (art. 31 ust. 4 p.g.k.) – ugoda dotycząca granic nieruchomości ma moc ugody sądowej.
  6. Wybrane administracyjne tytuły wykonawcze
    (np. dotyczące składek na ZUS, NFZ – art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) – podlegają egzekucji sądowej na podstawie przepisów cywilnych.
  7. Orzeczenia Krajowej Izby Odwoławczej (KIO)
    (art. 562 p.z.p.) – po nadaniu klauzuli wykonalności mają moc wyroku sądu.
  8. Plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości
    (art. 1037 § 2 k.p.c.) – część planu określająca osoby uprawnione do otrzymania sumy przypadającej od nabywców jest tytułem egzekucyjnym.

9–17. Szereg dokumentów z postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych
(np. wyciąg z listy wierzytelności, prawomocne postanowienia o wynagrodzeniu, zobowiązania syndyka, zarządcy itp.) – pochodzące z odpowiednich ustaw, także stanowią tytuły egzekucyjne.


Istotne uwagi:

  • Sąd przy nadawaniu klauzuli wykonalności bada tylko, czy tytuł nie jest sprzeczny z prawem lub zasadami współżycia społecznego (nie ocenia istnienia roszczenia czy przedawnienia).
  • Tytuł egzekucyjny staje się tytułem wykonawczym dopiero po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności.
  • Niektóre akty tracą moc tytułu egzekucyjnego wskutek zmian prawa – przykładowo, bankowy tytuł egzekucyjny utracił ten status wyrokiem TK z 14.04.2015 r., P 45/12.
  • Ugody przed mediatorem oraz sądem polubownym – po zatwierdzeniu przez sąd mają moc tytułu egzekucyjnego (od razu stają się tytułem wykonawczym po nadaniu klauzuli wykonalności).

Podsumowanie

Tytułami egzekucyjnymi są nie tylko orzeczenia sądowe, lecz także inne akty i ugody, którym ustawa przyznaje taki walor. Decyduje wyraźna delegacja ustawowa. Katalog nie jest zamknięty, a szczegółowe przypadki opisują akty branżowe i proceduralne (np. kodeks pracy, prawo bankowe, prawo geodezyjne, prawo upadłościowe). Kluczowe jest, że podstawą egzekucji sądowej może być tylko dokument, który wyraźnie przewiduje to ustawa.

Ostatnia aktualizacja: 02.08.2025
Czy ta porada była dla Ciebie pomocna?

Zobacz również: