Obniżenie stawki amortyzacyjnej to narzędzie, które pozwala przedsiębiorcom elastycznie zarządzać wysokością odpisów amortyzacyjnych, a tym samym optymalizować zobowiązania podatkowe. Znajomość tej możliwości i prawidłowe jej zastosowanie może przynieść firmie wymierne korzyści finansowe – zwłaszcza gdy pojawia się potrzeba ograniczenia kosztów podatkowych w danym roku. W tym poradniku wyjaśnię, kiedy i jak możesz obniżyć stawkę amortyzacyjną, jakie warunki należy spełnić, a także jakie są praktyczne skutki takiej decyzji. Pokażę to na prostych, realistycznych przykładach.
Na czym polega obniżenie stawki amortyzacyjnej?
Obniżenie stawki amortyzacyjnej polega na zmniejszeniu wartości procentowej, według której dokonuje się rocznych odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych. Dzięki temu rozkładasz odpisy w czasie na więcej lat, a bieżące koszty uzyskania przychodu (czyli m.in. podstawa opodatkowania CIT) mogą ulec obniżeniu.
Zgodnie z art. 16i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (u.p.d.o.p.):
„Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego”.
W praktyce oznacza to, że:
- Możesz obniżyć stawkę amortyzacyjną w dowolnym momencie – albo od początku amortyzowania nowego środka trwałego, albo od początku kolejnego roku podatkowego.
- Obniżenie nie wymaga spełniania żadnych dodatkowych warunków – wystarczy, że jako podatnik podejmiesz taką decyzję.
- Nie musisz informować urzędu skarbowego ani uzasadniać powodów tej zmiany.
- Zmiana powinna być udokumentowana w ewidencji środków trwałych.
Obniżenie stawki amortyzacyjnej – zakres i granice
Uwaga! Prawo podatkowe nie określa minimalnego poziomu, do którego możesz obniżyć stawkę. W interpretacjach podatkowych dominują dwa podejścia:
- Większość organów skarbowych uznaje, że można obniżyć stawkę nawet do poziomu bliskiego 0%, ale nie do 0% (czyli np. do 0,1% rocznie). Argumentacja jest taka, że stawka równa 0% oznaczałaby faktyczny brak amortyzacji, a więc byłoby to sprzeczne z zasadą dokonywania odpisów.
- Część interpretacji akceptuje możliwość obniżenia stawki nawet do 0% (czyli zaprzestania amortyzacji w danym okresie). Takie stanowisko znajdziesz m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29.04.2024 r.
Ważne: Niezależnie od poziomu, na jaki zdecydujesz się obniżyć stawkę, decyzja należy wyłącznie do Ciebie jako podatnika i nie wymaga żadnych formalności poza odpowiednim zapisem w ewidencji.
Przykład 1: Obniżenie stawki dla nowego środka trwałego
Spółka „Maxton”, działająca w Poznaniu, wprowadziła do ewidencji środków trwałych nową linię produkcyjną (wartość początkowa 600 000 zł) w lutym 2025 r. Stawka z wykazu dla tego środka trwałego to 10% rocznie. Zarząd, z uwagi na planowaną restrukturyzację i chęć ograniczenia kosztów uzyskania przychodu w najbliższych dwóch latach, postanawia obniżyć stawkę amortyzacyjną do 1% rocznie. Od lutego 2025 r. spółka dokonuje miesięcznych odpisów według tej obniżonej stawki.
Co musi zrobić spółka?
- Podjąć decyzję (np. w formie uchwały zarządu).
- Wprowadzić zmianę do ewidencji środków trwałych – podając od jakiego miesiąca obowiązuje nowa stawka.
- Od tej pory rozliczać odpisy według nowej stawki.
Uwaga: Spółka nie musi informować urzędu skarbowego ani uzasadniać decyzji.
Przykład 2: Obniżenie stawki w trakcie amortyzacji i powrót do wyższej stawki
Firma „Kawiarnia Verona” z Gdyni od 2021 roku amortyzuje sprzęt komputerowy (stawka podstawowa z wykazu: 30% rocznie). W 2024 r. z powodów finansowych właściciel postanawia obniżyć stawkę do 0,2% od stycznia 2024 r. Decyzję odnotowuje w ewidencji. W 2026 r., gdy sytuacja finansowa poprawia się, właściciel decyduje się powrócić do stawki 30% – również od stycznia 2026 r.
Czy takie działanie jest dozwolone?
Tak, zgodnie z przepisami można zarówno obniżać, jak i podwyższać stawkę amortyzacyjną, przy czym podwyższenie nie może przekroczyć wartości wynikającej z wykazu.
Kiedy warto obniżyć stawkę amortyzacyjną?
Rozważ obniżenie stawki, jeśli:
- Chcesz optymalizować wysokość kosztów podatkowych w danym roku (np. gdy masz niższe przychody i nie potrzebujesz wysokich kosztów uzyskania przychodu).
- Planujesz sprzedaż środka trwałego w niedługim czasie – niższe odpisy w bieżącym roku zmniejszą kwotę odpisaną, co wpłynie na rozliczenie przy sprzedaży.
- Masz specyficzne potrzeby biznesowe (np. czasowe ograniczenie strat podatkowych, planowanie inwestycji w kolejnych latach).
Jak prawidłowo wprowadzić obniżenie stawki?
- Podjęcie decyzji – wystarczy, że postanowisz o obniżeniu stawki (np. uchwała zarządu, notatka wewnętrzna).
- Dokonanie zapisu w ewidencji środków trwałych – wskazanie nowej stawki oraz daty jej obowiązywania.
- Rozliczanie odpisów wg nowej stawki – od wskazanego miesiąca.
- Możliwość kolejnych zmian – w kolejnych latach możesz zmieniać stawkę dowolnie często, ale zawsze od początku roku podatkowego.
Uwaga: Zmiana stawki nie wymaga informowania urzędu skarbowego ani uzasadniania powodów.
Najczęstsze pytania i wątpliwości
Czy można obniżyć stawkę do 0%?
Interpretacje są rozbieżne. Bezpieczniej jest stosować stawkę bliską 0% (np. 0,1% rocznie). Część interpretacji akceptuje jednak także stawkę 0%, co oznacza czasowe wstrzymanie amortyzacji. Jeśli zdecydujesz się na obniżenie do 0%, warto sporządzić uzasadnienie biznesowe (dla celów dowodowych na wypadek kontroli).
Czy obniżenie stawki wpływa na wartość początkową środka trwałego?
Nie – wartość początkowa się nie zmienia, zmienia się wyłącznie wysokość rocznych odpisów.
Czy mogę potem znowu podwyższyć stawkę?
Tak – ale nie powyżej wartości z wykazu (chyba że spełniasz szczególne warunki podwyższenia).
Czy muszę stosować stawkę ekonomicznie uzasadnioną?
Nie – przepisy nie wymagają, by stawka odpowiadała okresowi użyteczności środka trwałego. Potwierdza to praktyka organów podatkowych.
Podsumowanie – kluczowe wnioski i wskazówki
Obniżenie stawki amortyzacyjnej to legalne i elastyczne narzędzie optymalizacji podatkowej dostępne dla każdego przedsiębiorcy rozliczającego amortyzację środków trwałych. Pamiętaj o kilku zasadach:
Decyzja należy do podatnika – możesz swobodnie ustalić, od kiedy i do jakiego poziomu chcesz obniżyć stawkę, nawet kilka razy dla tego samego środka trwałego.
Nie musisz informować urzędu skarbowego ani uzasadniać swojej decyzji. Kluczowe jest tylko dokonanie odpowiedniego zapisu w ewidencji środków trwałych.
Stawka nie musi być powiązana z ekonomicznym okresem użyteczności środka trwałego.
W praktyce najbezpieczniej jest obniżyć stawkę do poziomu bliskiego 0%, np. 0,1%, choć część interpretacji dopuszcza stawkę 0%. Jeśli zdecydujesz się na całkowite wstrzymanie amortyzacji, miej świadomość pewnego ryzyka interpretacyjnego.
W każdym kolejnym roku możesz dowolnie podwyższyć lub obniżyć stawkę – byle nie przekroczyć maksimum z wykazu (chyba że spełniasz warunki indywidualnego podwyższenia stawki).
Takie podejście pozwala precyzyjnie zarządzać kosztami podatkowymi i dostosować je do aktualnej sytuacji finansowej Twojej firmy.
Podstawa prawna
art. 16i ust. 5, art. 16i ust. 2 pkt 3, art. 16i ust. 4 – ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 54, ze zm.)
Interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:
z 12.10.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.461.2023.1.JF)
z 15.02.2024 r. (0111-KDIB1-1.4010.5.2024.1.KM)
z 29.04.2024 r. (0111-KDIB1-1.4010.110.2024.2.SH)
z 15.10.2024 r. (0114-KDIP3-2.4011.592.2024.4.MJ)
z 19.01.2022 r. (0111-KDIB2-1.4010.481.2021.1.AT)
z 5.01.2023 r. (0114-KDIP2-1.4010.184.2022.2.MR1)
Tematy porad zawartych w poradniku
obniżenie stawki amortyzacyjnej 2025
zmiana stawki amortyzacji środków trwałych
optymalizacja kosztów amortyzacji CIT
amortyzacja a podatek dochodowy od osób prawnych
ewidencja środków trwałych zmiana stawki
Przydatne adresy urzędowe
https://www.gov.pl/web/kas – Krajowa Administracja Skarbowa
https://www.podatki.gov.pl/cit/ – Serwis podatku CIT Ministerstwa Finansów
https://www.biznes.gov.pl/ – Portal biznes.gov.pl (informacje dla przedsiębiorców)
https://interpretacje-podatkowe.org/ – Portal interpretacji podatkowych