Licytacja elektroniczna ruchomości to coraz popularniejszy sposób sprzedaży zajętych ruchomości, który pozwala organowi egzekucyjnemu uzyskać najwyższą możliwą cenę. Dzięki technologii, proces ten staje się bardziej dostępny i przejrzysty – ale jednocześnie wymaga zrozumienia ściśle określonych zasad. W tym poradniku poznasz cały przebieg licytacji elektronicznej – krok po kroku – oraz dowiesz się, jakie są Twoje prawa i obowiązki jako dłużnika lub uczestnika licytacji.
Na czym polega licytacja elektroniczna ruchomości?
Licytacja elektroniczna to forma publicznej sprzedaży zajętych ruchomości, która odbywa się w specjalnym systemie teleinformatycznym, wybranym przez organ egzekucyjny. Prawo do nabycia rzeczy uzyskuje ten uczestnik, który zaoferuje najwyższą cenę.
To, co odróżnia ją od tradycyjnej licytacji „na sali”, to brak fizycznej obecności stron – wszystko odbywa się online, co otwiera rynek dla większej liczby potencjalnych nabywców.
Licytacja elektroniczna może być przeprowadzona na pierwszym lub drugim terminie licytacyjnym, albo na obu – według decyzji organu.
Kiedy NIE można przeprowadzić licytacji elektronicznej?
⚠️ Ustawodawca przewidział wyjątki. Nie każdą ruchomość można sprzedać w ten sposób. Z licytacji elektronicznej wyłączone są:
- rzeczy, których sprzedaż wymaga koncesji, zezwolenia lub stanowi działalność regulowaną,
- rzeczy, których posiadanie uzależnione jest od spełnienia określonych warunków wynikających z odrębnych przepisów.
📜 Podstawa: art. 105 § 5 i 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
🪜 Krok po kroku: jak przebiega licytacja elektroniczna ruchomości?
1. Decyzja o przeprowadzeniu licytacji elektronicznej
Organ egzekucyjny decyduje, czy sprzedaż odbędzie się online, i może to zrobić osobno dla każdego terminu licytacyjnego. Oznacza to, że pierwszy termin może być elektroniczny, a drugi tradycyjny – lub odwrotnie.
📌 Decyzja ta jest niezależna i nie wymaga zgody zobowiązanego.
2. Wybór systemu teleinformatycznego
Licytacja odbywa się w systemie wybranym przez organ egzekucyjny. Co ważne:
- regulamin tego systemu określa wszystkie zasady – od rejestracji, przez sposób licytowania, po odbiór rzeczy;
- systemem zarządza zewnętrzny podmiot (np. wyspecjalizowana platforma aukcyjna).
Organ musi wskazać konkretny system w zawiadomieniu dla zobowiązanego.
3. Zawiadomienie zobowiązanego o licytacji elektronicznej
To obowiązkowy etap – organ egzekucyjny musi poinformować dłużnika o zamiarze sprzedaży jego rzeczy. W zawiadomieniu musi znaleźć się:
- informacja o formie sprzedaży (elektronicznej),
- nazwa i dane podmiotu prowadzącego system teleinformatyczny.
Dopiero po 3 dniach od doręczenia tego zawiadomienia, organ może przystąpić do dalszych działań.
4. Wystawienie oferty sprzedaży w systemie
Po upływie 3 dni, organ wystawia ruchomość na sprzedaż zgodnie z regulaminem platformy. Istnieją tu ważne zasady:
- cena wywoławcza w pierwszym terminie: ¾ wartości oszacowania,
- w drugim terminie: ½ wartości oszacowania.
📌 Licytowana rzecz nie może być sprzedana poniżej ceny wywoławczej.
5. Przyjmowanie ofert nabycia
Uczestnicy składają swoje oferty zgodnie z zasadami systemu. Może to obejmować m.in.:
- rejestrację konta użytkownika,
- wniesienie wadium (jeśli przewiduje to regulamin),
- potwierdzenie tożsamości (np. podpisem elektronicznym, profilem zaufanym itp.).
Organ nie ingeruje w sposób składania ofert – podlega on całkowicie regulaminowi systemu.
6. Czas trwania licytacji
🕒 Minimalny czas trwania to 7 dni od dnia rozpoczęcia. Po tym czasie licytacja może zostać zakończona lub przedłużona – zależnie od warunków ustalonych przez platformę.
7. Dalszy bieg postępowania – zależny od przebiegu licytacji
✔ Jeśli pojawiła się ważna oferta:
Licytacja kończy się sprzedażą. Organ egzekucyjny przeprowadza dalsze kroki zgodnie z ofertą zwycięzcy.
✖ Jeśli nie złożono żadnej oferty:
Licytacja kończy się bez sprzedaży, bez względu na powód (brak ofert, błędy formalne itp.). Organ może wyznaczyć drugi termin licytacyjny albo zdecydować o innym sposobie sprzedaży (np. z wolnej ręki).
🧩 Przykłady praktyczne
🧑🔧 Przykład 1: Sprzedaż elektronarzędzi z warsztatu
Pan Jakub z Częstochowy prowadził działalność remontową. W wyniku zaległości podatkowych jego sprzęt został zajęty przez urząd skarbowy. Organ egzekucyjny zdecydował o sprzedaży elektronarzędzi przez licytację elektroniczną. Zawiadomienie doręczono 5 maja, a licytacja ruszyła 9 maja. Cena wywoławcza w pierwszym terminie wynosiła 7500 zł. Po tygodniu, najwyższa oferta wynosiła 9200 zł – sprzedaż zakończyła się sukcesem.
🧑🌾 Przykład 2: Licytacja maszyn rolniczych zakończona bez sprzedaży
Pani Anna z okolic Łomży miała zaległości wobec KRUS. Zajęto dwa ciągniki rolnicze i wystawiono je na elektroniczną licytację. Mimo wyznaczenia atrakcyjnej ceny w drugim terminie (40 000 zł), nikt nie złożył oferty. Licytacja zakończyła się bez sprzedaży – urząd zapowiedział sprzedaż z wolnej ręki.
✅ Co się dzieje po zakończeniu licytacji?
Jeśli licytacja zakończyła się skuteczną sprzedażą, organ egzekucyjny podejmuje dalsze działania, których celem jest finalizacja transakcji. Są one regulowane przez przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz regulamin systemu teleinformatycznego.
Kto odpowiada za zapłatę ceny?
Nabywca, który wygrał licytację, ma obowiązek zapłacić cenę nabycia – termin, forma i sposób zapłaty zależą od regulaminu platformy. Może to być:
- przelew bankowy w określonym terminie,
- wpłata przez system płatniczy platformy.
Jeśli nabywca nie uiści ceny w terminie, może stracić prawo do rzeczy oraz ewentualne wadium.
Kiedy następuje przeniesienie własności?
Własność wylicytowanej rzeczy przechodzi na nabywcę z chwilą zapłaty pełnej ceny. Organ egzekucyjny wystawia wówczas odpowiedni dokument potwierdzający nabycie rzeczy w trybie egzekucyjnym – zwykle w formie postanowienia lub zaświadczenia.
📦 Odbiór wylicytowanej rzeczy
Regulamin systemu określa zasady odbioru rzeczy przez nabywcę. Mogą one przewidywać np.:
- osobisty odbiór we wskazanym miejscu (np. składzie organu egzekucyjnego),
- transport zlecony przez nabywcę,
- udział komornika lub funkcjonariusza w przekazaniu rzeczy.
Organ egzekucyjny nie pokrywa kosztów transportu – leżą one po stronie kupującego.
📄 Co jeśli licytacja zakończy się bez sprzedaży?
Jeżeli licytacja nie zakończy się sprzedażą, organ egzekucyjny ma kilka opcji:
- wyznaczyć drugi termin licytacji (z niższą ceną wywoławczą – ½ wartości szacunkowej),
- zdecydować o sprzedaży z wolnej ręki,
- zaniechać dalszej sprzedaży, jeśli nie rokuje to skutecznością.
Każda z tych decyzji zależy od sytuacji faktycznej i wartości majątku dłużnika.
⚖️ Czy można zaskarżyć licytację elektroniczną?
Tak – zarówno dłużnik, jak i inni uczestnicy postępowania mogą wnieść skargę na czynności egzekucyjne związane z licytacją, jeżeli uważają, że:
- naruszono ich prawa,
- licytacja została przeprowadzona z błędami,
- system teleinformatyczny nie działał prawidłowo.
📌 Skargę należy wnieść do organu wyższego stopnia, a jeśli licytację przeprowadzał komornik – do sądu rejonowego.
🔍 Warto załączyć dowody – np. zrzuty ekranu, korespondencję, potwierdzenia rejestracji czy problemy techniczne.
🛡️ Jak dłużnik może się przygotować?
Choć licytacja elektroniczna jest skutecznym narzędziem egzekucyjnym, dłużnik ma pewne możliwości działania:
🔄 Spłata długu przed licytacją
Dłużnik może uniknąć licytacji, spłacając całość zobowiązania przed sprzedażą rzeczy. Wówczas organ egzekucyjny umarza postępowanie w części dotyczącej sprzedaży.
📧 Kontakt z organem egzekucyjnym
Zalecane jest szybkie skontaktowanie się z organem po otrzymaniu zawiadomienia o planowanej licytacji. Można:
- uzyskać szczegóły dotyczące rzeczy,
- ustalić ewentualny plan spłaty,
- próbować zawrzeć ugodę (jeśli wierzyciel na to pozwala).
🔍 Zbadanie poprawności oszacowania
Wycena ruchomości nie zawsze jest adekwatna. Dłużnik może:
- złożyć zastrzeżenia do wyceny,
- zaproponować powołanie biegłego,
- przedstawić dowody rzeczywistej wartości rzeczy.
📌 Taka interwencja powinna mieć miejsce przed wystawieniem rzeczy na sprzedaż.
🧩 Przykład praktyczny
🧑⚖️ Przykład 3: Zaskarżenie przebiegu licytacji przez uczestnika
Pan Mariusz wziął udział w licytacji elektronicznej sprzętu RTV zajętego w ramach egzekucji skarbowej. Twierdził, że system nie przyjął jego oferty mimo prób w ostatnich sekundach przed zamknięciem aukcji. Złożył skargę do dyrektora izby administracji skarbowej, załączając nagranie z ekranu. Skarga została uwzględniona – licytację unieważniono, a rzecz wystawiono ponownie.
📚 Podstawa prawna
📜 Przepisy prawne:
- art. 105 § 1a, § 5 i § 6, art. 106 § 1, art. 107e § 2, § 3, § 5 – ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. 2022 poz. 479 ze zm.)
📌 Podsumowanie
Licytacja elektroniczna to nowoczesne i skuteczne narzędzie egzekucji administracyjnej. Dzięki zastosowaniu systemów teleinformatycznych:
- zwiększa się dostępność licytacji dla nabywców,
- przyspiesza się cały proces sprzedaży,
- minimalizuje się ryzyko nieprzejrzystych procedur.
Dla dłużnika to sygnał, że czas na reakcję jest ograniczony – ale nadal istnieją sposoby, by uniknąć sprzedaży lub zadbać o jej zgodność z prawem.
🔖 Tematy porad zawartych w poradniku
- licytacja elektroniczna ruchomości 2024
- sprzedaż ruchomości przez urząd skarbowy
- egzekucja administracyjna online
- co zrobić przed licytacją komorniczą
- jak zaskarżyć licytację elektroniczną
🔗 Przydatne adresy urzędowe
- https://www.gov.pl/web/kas/egzekucja-administracyjna – strona Krajowej Administracji Skarbowej
- https://e-licytacje.komornik.pl/ – platforma elektronicznych licytacji komorniczych