Podatnicy VAT, którzy rozliczają import usług lub wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT), są zobowiązani zarówno do wykazania podatku należnego, jak i jednocześnie – o ile przysługuje im prawo do odliczenia – podatku naliczonego. Co jednak zrobić, gdy po rozliczeniu transakcji okazuje się, że podstawa opodatkowania była zawyżona lub zaniżona? Odpowiedź zależy od tego, kiedy powstała przyczyna korekty.
🔄 Korekta in minus – kluczowy moment: kiedy powstała przyczyna korekty?
Dla importu usług, WNT oraz dostaw, dla których podatnikiem jest nabywca (np. odwrotne obciążenie), zastosowanie mają inne przepisy niż przy sprzedaży krajowej. Tu nie obowiązują warunki uzgodnienia z kontrahentem – liczy się moment zaistnienia przyczyny korekty.
Zgodnie z art. 29a ust. 15a oraz art. 30a ust. 1a ustawy o VAT:
„W przypadku obniżenia podstawy opodatkowania z tytułu importu usług lub WNT, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.”
🔁 Czyli: korekta nie „na bieżąco”, lecz wstecznie – za miesiąc, w którym powstał błąd lub przyczyna korekty.
🧩 Przykład praktyczny – WNT
🏢 Firma Merkon nabyła w styczniu 2024 r. maszyny od kontrahenta z Niemiec. Podstawa opodatkowania wyniosła 120 000 zł. W marcu 2024 r., w wyniku wewnętrznego audytu, okazało się, że cena została zawyżona o 15 000 zł z powodu błędnego kursu przeliczeniowego. Dostawca wystawił notę korygującą.
✔ Firma Merkon musi skorygować zarówno podatek należny, jak i naliczony, w deklaracji za styczeń 2024 r. – bo w tym miesiącu wystąpiła przyczyna korekty (błąd w kalkulacji ceny).
🧾 Korekta podatku naliczonego – w tym samym okresie
W przeciwieństwie do transakcji krajowych, gdzie moment korekty podatku należnego i naliczonego może się różnić, przy imporcie usług i WNT obowiązuje pełna synchronizacja.
Zgodnie z art. 86 ust. 19c ustawy o VAT:
„W przypadkach obniżenia podstawy opodatkowania, o których mowa w art. 29a ust. 15a i art. 30a ust. 1a, nabywca dokonuje zmniejszenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym dokonał korekty podstawy opodatkowania.”
📌 Oznacza to, że korekta VAT należnego i naliczonego musi być ujęta równolegle – w tym samym okresie.
🧩 Przykład praktyczny – import usług
🧑💻 Firma Softigo z Warszawy zleca regularnie kampanie reklamowe agencji z Berlina. W styczniu 2024 r. otrzymała fakturę za 10 000 euro (import usług). W lutym agencja przyznała rabat 1000 euro z tytułu wysokiego obrotu w 2023 r.
Firma Softigo powinna:
- obniżyć podstawę opodatkowania i VAT należny w deklaracji za luty 2024 r. (w tym miesiącu powstała przyczyna korekty – rabat),
- w tym samym miesiącu obniżyć VAT naliczony.
📌 Kiedy korektę można rozliczyć „na bieżąco”?
Tylko wtedy, gdy przyczyna korekty powstała po wystawieniu faktury i nie istniała w chwili rozliczenia transakcji. Przykładami są:
- przyznanie dodatkowego rabatu po zakończeniu roku,
- częściowy zwrot płatności,
- korekta kursu walutowego wykryta później.
W takich sytuacjach korektę ujmuje się w miesiącu, w którym powstała przyczyna korekty – niezależnie od daty wystawienia faktury pierwotnej.
⚠️ Najczęstsze błędy przy korektach importu i WNT
❌ 1. Korekta tylko VAT należnego
Część podatników błędnie koryguje tylko VAT należny (zmniejszając podstawę opodatkowania), ale zapomina o równoczesnym zmniejszeniu VAT naliczonego. To błąd, który prowadzi do zawyżenia podatku do odliczenia.
❌ 2. Ujęcie korekty w miesiącu otrzymania faktury korygującej
Przy WNT i imporcie usług liczy się miesiąc zaistnienia przyczyny korekty, a nie data otrzymania faktury lub noty korygującej. Wymaga to często korekty wcześniejszych plików JPK.
➕ Korekta in plus – co jeśli podstawa opodatkowania wzrosła?
Korekta in plus, czyli zwiększenie podstawy opodatkowania, następuje np. gdy:
- po transakcji okazało się, że wartość towarów/usług została niedoszacowana,
- popełniono błąd w kursie walutowym (zaniżony),
- zawarto aneks do umowy zwiększający wartość świadczenia z mocą wsteczną.
Zgodnie z przepisami art. 29a ust. 17 ustawy o VAT oraz art. 30a ust. 1a ustawy o VAT, w takich sytuacjach:
„W przypadku zwiększenia podstawy opodatkowania, korekty dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy.”
🧠 Co to oznacza? Korektę in plus rozliczasz:
- jeśli błąd istniał już przy rozliczaniu transakcji – korygujesz pierwotny okres,
- jeśli przyczyna powstała później (np. nowy aneks, dopłata, zmiana zakresu usługi) – korekta „na bieżąco”.
🧩 Przykład praktyczny – korekta in plus (błąd pierwotny)
🏗️ Firma Budinstal sprowadziła z Francji maszyny budowlane. W styczniu 2024 r. wykazano WNT na kwotę 280 000 zł. W marcu kontrahent wskazał, że w pierwotnej fakturze pominięto opłatę transportową (15 000 zł netto).
📌 To błąd istniejący od początku transakcji – dlatego korekty VAT należnego i naliczonego należy dokonać w deklaracji za styczeń 2024 r. (okres pierwotny).
🧩 Przykład praktyczny – korekta in plus (nowe okoliczności)
🏢 Firma Logit zamówiła w styczniu 2024 r. od belgijskiego dostawcy usługi logistyczne. Po zrealizowaniu zlecenia obie strony podpisały aneks zwiększający zakres usług i cenę (luty 2024).
📌 Tu korekta wynika z nowego ustalenia – zatem należy ją ująć w lutym 2024 r., czyli w miesiącu, w którym powstała przyczyna zwiększenia podstawy.
📑 Jak udokumentować korektę w imporcie usług i WNT?
Chociaż przepisy nie nakładają obowiązku uzgadniania korekty z zagranicznym kontrahentem, ważna jest dokumentacja potwierdzająca, że podstawa opodatkowania została skorygowana zasadnie.
✔ Co warto posiadać?
- noty korygujące od dostawcy,
- korespondencję e-mail z uzasadnieniem zmiany,
- aneksy do umowy,
- własne kalkulacje (np. kursów walut),
- dowody płatności (np. korekta przelewu).
🔐 Dobrze prowadzona dokumentacja może uchronić przed problemami podczas kontroli i pozwala bezpiecznie korygować wcześniejsze deklaracje.
⚖️ Wybrane interpretacje i stanowiska organów podatkowych
📌 Interpretacja indywidualna KIS z 24.08.2022 r., 0113-KDIPT1-2.4012.389.2022.2.JSZ:
„Podstawą korekty WNT może być zarówno faktura korygująca, jak i inny dokument (np. nota korygująca), o ile z dokumentu jednoznacznie wynika przyczyna korekty oraz jej związek z pierwotną transakcją.”
⚖️ Orzeczenie NSA z 21.09.2020 r., I FSK 924/18:
„Podatnik, który wykazuje import usług i koryguje podstawę opodatkowania w wyniku późniejszego udzielenia rabatu, jest zobowiązany do korekty zarówno podatku należnego, jak i naliczonego – i to w tym samym okresie rozliczeniowym.”
📝 Podsumowanie
W przypadku importu usług i WNT:
✔ Korekty in minus i in plus należy rozliczać zgodnie z momentem zaistnienia przyczyny korekty.
✔ VAT należny i naliczony zawsze korygujemy równocześnie – w tym samym okresie.
✔ Nie ma potrzeby uzgadniania korekty z kontrahentem zagranicznym, ale warto mieć dokumenty potwierdzające zasadność korekty.
✔ Najważniejsze jest ustalenie, czy korekta wynika z błędu pierwotnego (wówczas korekta wsteczna), czy z nowych okoliczności (korekta „na bieżąco”).
📚 Podstawa prawna:
- art. 29a ust. 15a, 17 – ustawa o VAT
- art. 30a ust. 1a – ustawa o VAT
- art. 86 ust. 19c – ustawa o VAT
🔖 Tematy porad zawartych w poradniku:
- korekta import usług VAT 2024
- korekta WNT w deklaracji VAT
- VAT naliczony korekta WNT
- rabat od zagranicznego kontrahenta
- faktura korygująca z UE