Egzekucja komornicza często budzi emocje – zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika. Wiedza na temat możliwości wstrzymania czynności komorniczych może mieć kluczowe znaczenie dla skutecznej ochrony praw i interesów każdej ze stron. Z tego poradnika dowiesz się, kiedy i na jakich zasadach komornik powinien wstrzymać się z podjęciem działań egzekucyjnych oraz jakie prawa przysługują Tobie jako dłużnikowi lub wierzycielowi.
Co daje znajomość przepisów o wstrzymaniu czynności komorniczych?
Świadomość praw i obowiązków w toku egzekucji może pozwolić na uniknięcie niepotrzebnych kosztów, stresu i – przede wszystkim – niesłusznego zajęcia majątku. Jeśli jesteś dłużnikiem i wykonałeś już swój obowiązek, albo uzyskałeś zwłokę w spłacie, odpowiednia reakcja i przedstawienie dowodów komornikowi może natychmiast zatrzymać postępowanie. Z kolei wierzyciel, znając reguły, nie będzie zaskoczony zawieszeniem czynności i może podjąć skuteczną obronę własnych interesów.
Kiedy komornik ma obowiązek wstrzymać czynności egzekucyjne?
Podstawą prawną jest tu art. 822 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Zgodnie z tym przepisem, komornik musi wstrzymać się z dokonaniem czynności, jeśli przed jej rozpoczęciem:
- dłużnik przedłoży niebudzący wątpliwości dowód na piśmie, że wykonał już obowiązek wskazany w tytule wykonawczym (np. zapłacił dług),
- lub okaże dowód, że wierzyciel udzielił mu zwłoki (czyli zgodził się na opóźnienie spełnienia świadczenia).
Uwaga: Wstrzymanie czynności nie jest możliwe, jeśli dowód zostanie przedstawiony już po rozpoczęciu czynności komorniczych.
Przykład 1
Pani Anna z Warszawy otrzymała od komornika zawiadomienie o planowanej egzekucji z wynagrodzenia za pracę. Jednak już dwa dni wcześniej przelała całą wymaganą kwotę na rachunek wierzyciela. Przed rozpoczęciem czynności przekazała komornikowi wydruk przelewu oraz potwierdzenie z konta bankowego. Komornik, po zapoznaniu się z dokumentami, wstrzymał się z zajęciem wynagrodzenia i zawiadomił o tym wierzyciela.
Przykład 2
Pan Piotr prowadzący firmę handlową z Krakowa miał zaplanowaną egzekucję z konta firmowego. Udało mu się jednak wynegocjować z wierzycielem nowy termin spłaty, co potwierdziła podpisana przez obie strony ugoda. Piotr przekazał komornikowi kopię ugody przed rozpoczęciem czynności. Komornik wstrzymał się z zajęciem konta, informując wierzyciela o sytuacji.
Czy wstrzymanie czynności zawsze kończy egzekucję?
Nie! Wstrzymanie czynności egzekucyjnych oznacza jedynie, że komornik chwilowo nie podejmuje zaplanowanego działania. W praktyce komornik podejmuje działania zabezpieczające, które umożliwią realizację czynności w przyszłości, gdyby okazało się to konieczne. Następnie:
- Komornik niezwłocznie powiadamia wierzyciela o wstrzymaniu czynności i jego przyczynie.
- To wierzyciel decyduje, czy egzekucja ma być kontynuowana.
- Jeśli wierzyciel nadal żąda egzekucji, komornik musi dokonać wstrzymanej czynności.
- Dłużnikowi pozostaje wówczas droga powództwa przeciwegzekucyjnego.
Wstrzymanie czynności komorniczych a wspólność majątkowa małżonków
Ważne uprawnienia w zakresie wstrzymania egzekucji dotyczą także sytuacji, gdy dłużnik albo jego małżonek podnosi zarzut wynikający z umowy majątkowej małżeńskiej (np. rozdzielność majątkowa). Warunkiem jest:
- przedłożenie umowy majątkowej małżeńskiej,
- oraz niebudzącego wątpliwości dowodu na piśmie, że wierzyciel wiedział o istnieniu takiej umowy i jej rodzaju.
Przykład 3
Pani Monika, żona dłużnika pana Marcina, okazała komornikowi akt notarialny rozdzielności majątkowej oraz korespondencję mailową z wierzycielem, potwierdzającą, że wiedział o rozdzielności. Komornik odstąpił od zajęcia należącej do niej nieruchomości.
Jakie dokumenty stanowią „niebudzący wątpliwości dowód na piśmie”?
Przepisy nie wymagają dokumentu urzędowego czy poświadczonego notarialnie. Wystarczy każdy dowód pisemny, który nie wzbudzi zastrzeżeń co do autentyczności i treści (np. wydruk przelewu, podpisana ugoda, korespondencja mailowa potwierdzająca zwłokę, akt notarialny umowy majątkowej). Ostateczna ocena należy do komornika.
Co się dzieje po wstrzymaniu czynności komorniczych?
Po wstrzymaniu czynności:
- Komornik powiadamia wierzyciela na piśmie lub ustnie (gdy jest obecny przy czynności – odnotowuje to w protokole).
- Wierzyciel może żądać kontynuowania egzekucji. Komornik jest wtedy zobowiązany do przeprowadzenia wstrzymanej czynności.
- Jeśli przez 6 miesięcy wierzyciel nie złoży żadnego żądania, egzekucja zostanie umarzona z urzędu.
- Jeżeli dłużnik nie zgadza się z decyzją wierzyciela, pozostaje mu powództwo przeciwegzekucyjne.
Inne sytuacje, w których następuje wstrzymanie czynności egzekucyjnych
Poza art. 822 k.p.c., wstrzymanie czynności egzekucyjnych może mieć miejsce również w innych sytuacjach, m.in.:
- Sprzedaż zajętego majątku ruchomego jako zabezpieczenie natychmiastowej wykonalności wyroku (art. 334 § 1 k.p.c.).
- Z urzędu sprzedaż lub przejęcie nieruchomości do czasu uprawomocnienia się wyroku (art. 334 § 2 k.p.c.).
- Wydanie sum pieniężnych po egzekucji – gdy złożono skargę kasacyjną (art. 388 § 2 i § 3 k.p.c.).
- Wydanie wierzycielowi zajętych pieniędzy (art. 852 § 2 k.p.c.).
- Przetarg pozostałych nieruchomości – gdy jedna już pokryła należności (art. 979 § 1 k.p.c.).
- Wstrzymanie udzielenia przybicia nieruchomości w razie nieprawomocności skarg lub zażaleń (art. 988 § 2 k.p.c.).
- Wykonanie planu podziału sumy z egzekucji – w części, której dotyczą zarzuty (art. 1028 § 1 k.p.c.).
O czym warto pamiętać?
📄 Dowód musi być niebudzący wątpliwości. Jeśli jest spór co do dowodu, komornik powinien wstrzymać się z czynnościami, a ostateczna decyzja należy do sądu.
⚠️ Wstrzymanie dotyczy tylko czynności niezrealizowanych. Jeśli komornik już rozpoczął działanie, nie może go przerwać na podstawie późniejszego dowodu.
📌 Wierzyciel decyduje o dalszym postępowaniu. Jego brak reakcji przez 6 miesięcy skutkuje umorzeniem egzekucji.
📚 Powództwo przeciwegzekucyjne to podstawowa forma ochrony prawnej dłużnika, gdy wierzyciel mimo wszystko żąda kontynuowania egzekucji.
Podsumowanie – praktyczne wskazówki
- Jeśli jesteś dłużnikiem, działaj natychmiast i przedstaw odpowiedni dowód zanim komornik rozpocznie czynność egzekucyjną.
- Jako wierzyciel, monitoruj korespondencję z komornikiem i szybko reaguj na zawiadomienia o wstrzymaniu czynności.
- Każdy przypadek warto skonsultować z prawnikiem, zwłaszcza gdy sprawa dotyczy dużych kwot, majątku wspólnego lub skomplikowanych umów.
- Nie lekceważ możliwości powództwa przeciwegzekucyjnego – często to jedyny skuteczny sposób ochrony swoich praw w razie bezpodstawnej egzekucji.
Podstawa prawna
- art. 822, art. 804 § 1, art. 845 § 21, art. 334 § 1 i 2, art. 388 § 2 i 3, art. 852 § 2, art. 979 § 1, art. 988 § 2, art. 1028 § 1 – Kodeks postępowania cywilnego
- art. 840, art. 840¹, art. 841 – Kodeks postępowania cywilnego
- art. 743 § 1, art. 820 § 2, art. 825 pkt 1, art. 755 § 1 pkt 3 – Kodeks postępowania cywilnego
- art. 787, art. 787¹ – Kodeks postępowania cywilnego
Tematy porad zawartych w poradniku
- wstrzymanie czynności komornika
- powództwo przeciwegzekucyjne praktyka
- egzekucja a rozdzielność majątkowa
- dowód niebudzący wątpliwości egzekucja
- umorzenie egzekucji z urzędu