Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to jeden z najbardziej opłacalnych sposobów oszczędzania na emeryturę z punktu widzenia podatkowego. Osoby, które systematycznie zasilają swoje konto IKZE, mogą w danym roku odliczyć wpłacone kwoty od dochodu, co realnie zmniejsza wysokość płaconego podatku. W tym poradniku pokażemy Ci, jak prawidłowo skorzystać z tej ulgi, ile możesz zyskać i na co zwrócić uwagę, by nie popełnić błędu.
Na czym polega ulga na IKZE?
Ulga podatkowa polega na tym, że kwoty wpłacone na IKZE w danym roku możesz odliczyć od dochodu, co obniża podstawę opodatkowania w PIT. To oznacza realne oszczędności – nawet kilka tysięcy złotych rocznie.
Pamiętaj jednak, że obowiązuje limit odliczenia, który zmienia się każdego roku i zależy od tego, czy prowadzisz działalność gospodarczą, czy nie.
Limity wpłat na IKZE w 2024 roku
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej co roku ogłasza maksymalną kwotę, jaką można wpłacić na IKZE z możliwością odliczenia. Limity na 2024 r. prezentują się następująco:
- 🧑💼 Osoby nieprowadzące działalności gospodarczej – 9 388,80 zł
- 🧑🔧 Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą – 14 083,20 zł
Dla porównania, w roku 2023 limity wynosiły:
- 8 322 zł (osoby fizyczne)
- 12 483 zł (przedsiębiorcy)
A w roku 2022:
- 7 106,40 zł (osoby fizyczne)
- 10 659,60 zł (przedsiębiorcy)
Limity te wynikają bezpośrednio z obwieszczeń ministra i są zależne m.in. od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Kto może odliczyć IKZE?
✔ Podatnicy opodatkowani według skali podatkowej (17% i 32%)
✔ Podatnicy rozliczający się podatkiem liniowym (19%)
✔ Zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorcy (PIT-36, PIT-37, PIT-36L)
Aby skorzystać z ulgi, trzeba:
- Mieć podpisaną umowę o prowadzenie IKZE z wybraną instytucją finansową.
- Wpłacić środki w danym roku podatkowym (nie później niż 31 grudnia).
- Dołączyć załącznik PIT/O do zeznania rocznego, gdzie wykazuje się kwotę odliczenia.
IKZE a wspólność majątkowa małżonków – ważna interpretacja
Zdarza się, że małżonkowie mają wspólne konto bankowe i wspólny majątek, ale odliczenia od podatku można dokonać tylko w odniesieniu do środków wpłaconych przez konkretnego małżonka na jego własne IKZE.
📄 Dyrektor KIS w interpretacji z 20 lipca 2021 r. (0115-KDIT2.4011.349.2021.1.KC) wyraźnie wskazał:
„Każdy z małżonków – mimo że małżonkowie składają wspólne zeznanie – może dokonać odliczeń poniesionych przez siebie wydatków, o których mowa w tym przepisie, tylko i wyłącznie od swojego dochodu. (…) Odliczenia od swojego dochodu wydatków na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 2b u.p.d.o.f. może dokonać wyłącznie małżonek, który dokonał wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.”
✔ Ma znaczenie, kto podpisał umowę o IKZE
✔ Małżonek, który nie wpłacał – nie może odliczyć, nawet jeśli środki pochodziły z majątku wspólnego
Przykład 1 – osoba fizyczna na skali podatkowej
Pani Katarzyna, pracownica administracji w Toruniu, w 2024 roku wpłaciła 6 000 zł na swoje IKZE. Rozlicza się według skali podatkowej (17%). W załączniku PIT/O wykazuje 6 000 zł jako odliczenie. Dzięki temu jej podstawa opodatkowania obniża się, a ona realnie oszczędza:
6 000 zł × 17% = 1 020 zł mniej podatku
Przykład 2 – przedsiębiorca na podatku liniowym
Pan Piotr prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w branży informatycznej w Rzeszowie. W 2024 roku wpłacił na IKZE maksymalną dopuszczalną kwotę 14 083,20 zł. Rozlicza się podatkiem liniowym (19%). Oszczędność podatkowa wynosi:
14 083,20 zł × 19% = 2 676 zł mniej podatku
Podsumowanie – co musisz zapamiętać?
📌 Wpłaty na IKZE dają realne korzyści podatkowe – to prosty sposób na optymalizację podatkową.
📌 Limity wpłat są inne dla osób fizycznych i przedsiębiorców – sprawdzaj je co roku.
📌 Aby skorzystać z ulgi, musisz mieć swój własny rachunek IKZE i samodzielnie wpłacić środki.
📌 Nawet przy wspólności majątkowej – liczy się, kto faktycznie dokonał wpłaty.
📌 Ulga obowiązuje przy PIT-36, PIT-37, PIT-36L – zawsze z załącznikiem PIT/O.
Podstawa prawna
- art. 26 ust. 1 pkt 2b – Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 8 ust. 6 – Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
- Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 4 grudnia 2023 r. – w sprawie wysokości kwoty wpłat na IKZE w roku 2024
- Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z dnia 20 lipca 2021 r., nr 0115-KDIT2.4011.349.2021.1.KC
Tematy porad zawartych w poradniku
- ulga na IKZE
- limit wpłat IKZE
- IKZE dla przedsiębiorców
- rozliczenie PIT z IKZE
- odliczenie IKZE małżonkowie