Dynamiczny rozwój usług chmurowych sprawił, że coraz więcej firm w Polsce korzysta z rozwiązań cloud computing – zarówno w codziennej działalności, jak i do przechowywania wrażliwych danych. Jednak niewielu przedsiębiorców zdaje sobie sprawę z potencjalnych konsekwencji podatkowych takiego wyboru, zwłaszcza gdy usługodawcą jest podmiot z zagranicy. Czy płatności za korzystanie z chmury internetowej podlegają obowiązkowi pobrania podatku u źródła (WHT) na gruncie ustawy o CIT? Jakie stanowisko prezentują organy podatkowe, a jakie sądy administracyjne? W tym poradniku wyjaśniam najnowsze interpretacje, przedstawiam praktyczne przykłady i podpowiadam, na co zwrócić szczególną uwagę przy zawieraniu umów na usługi cloud computing.
Usługa chmury internetowej w działalności gospodarczej – istota problemu podatkowego
Cloud computing, czyli tzw. chmura internetowa, umożliwia przechowywanie danych, korzystanie z aplikacji czy baz danych na zewnętrznych serwerach, do których dostęp uzyskujemy zdalnie przez internet. W praktyce, polskie firmy często wykupują przestrzeń w chmurze od dostawców z innych krajów UE lub spoza Unii.
Kluczowe pytanie brzmi: czy zapłata za usługę korzystania z chmury (storage, SaaS, dostęp do baz danych itp.) stanowi dla polskiego podatnika tzw. należność z tytułu użytkowania urządzenia przemysłowego, przetwarzania danych lub innego świadczenia wymienionego w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT – co wiązałoby się z koniecznością pobrania podatku u źródła?
Stanowisko podatników: dlaczego przedsiębiorcy kwestionują WHT od chmury?
Przedsiębiorcy argumentują, że zakup usługi chmurowej polega jedynie na zdalnym dostępie do danych, a nie na faktycznym wynajmie urządzenia przemysłowego czy świadczeniu usług przetwarzania danych. Klient nie uzyskuje fizycznego władztwa nad serwerem – nie jest jego najemcą ani użytkownikiem w rozumieniu prawa. Przykładowo:
Przykład 1:
Firma IT z Poznania wykupuje dostęp do chmury Microsoft Azure w Irlandii. Płaci miesięczny abonament za określoną ilość przestrzeni dyskowej, na której przechowuje dane klientów. Dostawca nie przetwarza tych danych, nie modyfikuje ich, a firma nie ma dostępu do sprzętu fizycznego – korzysta tylko z funkcjonalności zdalnego dostępu. Firma twierdzi, że nie powinna potrącać podatku u źródła.
Przykład 2:
Startup z Krakowa korzysta z platformy SaaS do zarządzania projektami. Oprogramowanie jest udostępniane przez niemieckiego dostawcę, a dane przechowywane na jego serwerach. Startup płaci tylko za dostęp do usługi, nie za najem konkretnego serwera. Również w tym przypadku podatnik stoi na stanowisku, że nie powstaje obowiązek pobrania podatku u źródła.
Jak interpretują to organy podatkowe?
Organy podatkowe prezentują odmienne stanowisko – uznając, że w wielu przypadkach zapłata za usługę chmurową to nic innego jak należność za użytkowanie urządzenia przemysłowego (serwera), co zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT rodzi obowiązek pobrania podatku u źródła, o ile usługodawca nie jest polskim rezydentem podatkowym.
Organy wskazują:
- Serwer jest urządzeniem, które może być używane w celach komercyjnych, nie tylko przemysłowych.
- Przekazanie klientowi określonej pojemności dyskowej na serwerze to w istocie udostępnienie urządzenia.
- Skoro usługa świadczona jest na rzecz podmiotu prowadzącego działalność, a zapłata dotyczy dostępu do infrastruktury IT, powstaje obowiązek pobrania podatku u źródła – chyba, że umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania stanowi inaczej i podatnik dysponuje ważnym certyfikatem rezydencji usługodawcy.
Przykład 3:
Spółka handlowa z Gdańska płaci francuskiemu dostawcy za usługę hostingu danych. Organ podatkowy w wydanej interpretacji uznaje, że taka opłata stanowi wynagrodzenie za użytkowanie urządzenia przemysłowego i powinna być objęta podatkiem u źródła.
Stanowisko sądów administracyjnych – korzystniejsze dla podatników
W licznych orzeczeniach, sądy administracyjne, w tym Naczelny Sąd Administracyjny, stają po stronie podatników. Zwracają uwagę, że:
- Pojęcie „urządzenia przemysłowego” należy interpretować ściśle, zgodnie z jego słownikowym znaczeniem oraz celem regulacji.
- Usługa chmury polegająca na zdalnym dostępie do danych nie jest równoznaczna z wynajmem urządzenia przemysłowego, jeśli serwer nie jest używany bezpośrednio w procesie produkcji.
- Klient nie uzyskuje faktycznego, fizycznego władztwa nad sprzętem, nie wynajmuje go ani nie dzierżawi, a jedynie korzysta z wybranych funkcjonalności.
- Zgodnie z orzecznictwem NSA, płatność za dostęp do chmury jest opłatą za usługę, nie za najem sprzętu komputerowego, dlatego nie powinna podlegać opodatkowaniu u źródła na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT.
Przykład 4:
Przedsiębiorstwo produkcyjne z Łodzi korzysta z międzynarodowej platformy chmurowej do przechowywania dokumentacji technicznej. Organy podatkowe domagają się pobrania podatku u źródła, powołując się na szeroką definicję urządzenia przemysłowego. Firma zaskarża decyzję – WSA przyznaje jej rację, podkreślając, że serwery służą tu wyłącznie do przechowywania danych, a nie do produkcji przemysłowej, więc brak podstaw do WHT.
Praktyczne wskazówki dla przedsiębiorców korzystających z usług chmurowych
1. Analizuj model usługi chmurowej przed zawarciem umowy
Nie każda opłata za usługę IT oznacza obowiązek poboru podatku u źródła. Zwróć uwagę:
- Czy kupujesz funkcjonalność (np. dostęp do aplikacji, przechowywanie danych), czy też wynajmujesz konkretne urządzenie (np. dedykowany serwer, do którego masz wyłączny dostęp)?
- Czy masz możliwość fizycznego wpływania na urządzenie, zarządzania nim lub jego konfiguracją?
- Czy usługa polega na samym dostępie do zasobów w modelu SaaS, PaaS, IaaS, czy na dzierżawie sprzętu IT?
Wskazówka: Im bardziej usługa przypomina zwykły dostęp do funkcjonalności (np. chmura publiczna), tym mniejsze ryzyko, że fiskus uzna ją za „wynajem urządzenia przemysłowego”.
2. Sprawdzaj rezydencję podatkową dostawcy i korzystaj z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
Gdy dostawca chmury jest zagranicznym podmiotem, a organy podatkowe wymagają pobrania WHT:
- Ustal, czy istnieje umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską a krajem dostawcy.
- Uzyskaj certyfikat rezydencji podatkowej usługodawcy (ważny dokument potwierdzający miejsce opodatkowania).
- Sprawdź, czy na podstawie tej umowy możesz nie pobierać podatku u źródła lub zastosować niższą stawkę.
Przykład 5:
Firma consultingowa z Wrocławia wykupuje miejsce na platformie chmurowej od podmiotu z Danii. Po otrzymaniu certyfikatu rezydencji i analizie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ustala, że nie musi potrącać WHT od opłat za chmurę, bo są traktowane jako usługa, nie jako wynajem urządzenia.
3. Dokumentuj charakter usług i ustalenia z dostawcą
W umowie z dostawcą oraz w dokumentacji księgowej jasno wskaż, na czym polega usługa. Precyzyjnie opisz:
- czy dostajesz dostęp do zasobów chmury,
- czy Twoje dane są przetwarzane, czy tylko przechowywane,
- czy masz wpływ na fizyczny sprzęt (jeśli nie – wyraźnie to zaznacz!).
Dlaczego to ważne?
Takie dokumenty mogą przesądzić o rozstrzygnięciu ewentualnego sporu z urzędem skarbowym.
4. Śledź orzecznictwo i interpretacje – sytuacja się zmienia
Zdarza się, że linia orzecznicza sądów i stanowisko organów podatkowych są rozbieżne. Miej na uwadze:
- Obecnie sądy administracyjne raczej przychylają się do stanowiska podatników – uznając, że opłaty za dostęp do chmury nie podlegają WHT.
- Organy podatkowe często wydają jednak niekorzystne interpretacje – w razie sporu możesz je zaskarżyć do sądu.
- W praktyce, rozstrzygające są konkretne okoliczności Twojej sprawy.
Dalsze przykłady praktyczne
Przykład 6:
Agencja reklamowa z Katowic płaci za usługę backupu danych w chmurze szwedzkiej firmy. Organ podatkowy wzywa do pobrania podatku u źródła, uznając, że jest to „wynajem urządzenia przemysłowego”. Agencja wskazuje w dokumentacji, że nie wynajmuje sprzętu, a jedynie korzysta z usługi przechowywania danych, nie mając żadnej kontroli nad fizycznym sprzętem. Sprawa trafia do WSA, który orzeka na korzyść firmy, powołując się na aktualne wyroki NSA.
Przykład 7:
Spółka technologiczna z Warszawy korzysta z usługi cloud computing u dostawcy z Wielkiej Brytanii. W ramach audytu podatkowego urząd sugeruje obowiązek pobrania WHT. Spółka przedstawia szczegółową umowę, z której jasno wynika, że nie dochodzi do najmu ani dzierżawy urządzenia, a dostawca zarządza infrastrukturą i nie daje spółce wyłącznego władztwa nad serwerem. Organ odstępuje od żądania podatku po analizie dokumentów i opinii biegłego.
Podsumowanie – na co zwrócić szczególną uwagę?
- Nie każda płatność za chmurę to WHT: Kluczowe jest, czy usługa dotyczy „najmu” sprzętu (serwera), czy tylko korzystania z funkcjonalności.
- Dokumentuj charakter usług: Starannie opisuj w umowach, że płacisz za dostęp do usługi, nie za sprzęt.
- Uzyskaj certyfikat rezydencji podatkowej dostawcy: To podstawa do niestosowania (lub obniżenia) stawki podatku u źródła.
- Monitoruj bieżące orzecznictwo: Linia interpretacyjna się zmienia, a wyroki NSA są coraz korzystniejsze dla podatników.
- W razie sporu – walcz o swoje prawa: Jeżeli fiskus żąda podatku u źródła od usługi chmurowej, masz dużą szansę na wygraną przed sądem.
Podstawa prawna
- art. 21 ust. 1 pkt 1 i 2a, art. 26 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2025 r. poz. 278)
- Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawarte przez Rzeczpospolitą Polską z wybranymi państwami
- Wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego, m.in.: II FSK 1395/16, II FSK 1394/16, II FSK 1120/17, II FSK 1273/19, II FSK 1274/19, II FSK 2089/20
Tematy porad zawartych w poradniku (SEO – słowa kluczowe)
- podatek u źródła chmura internetowa 2025
- opodatkowanie usług cloud computing CIT
- obowiązki podatkowe firmy korzystającej z chmury
- serwer urządzenie przemysłowe CIT wyrok NSA
- certyfikat rezydencji usługa chmurowa