Czy każdy obywatel może zajrzeć do dokumentów związanych z budową szkoły, drogi czy innego obiektu finansowanego przez gminę? Co dokładnie może uzyskać, składając wniosek o dostęp do informacji publicznej? Ten poradnik pomoże Ci zrozumieć, co oznacza jawność dokumentacji budowlanej i kiedy urząd musi udostępnić takie dane. Przyda się zarówno mieszkańcom, którzy chcą monitorować lokalne inwestycje, jak i urzędnikom odpowiedzialnym za udostępnianie dokumentów.
Dokumentacja budowlana jako informacja publiczna
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej:
„Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.”
Oznacza to, że dokumenty związane z realizacją inwestycji budowlanych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), jak np. protokoły odbiorów robót, projekty techniczne czy karty nadzoru autorskiego, podlegają udostępnieniu, o ile są w posiadaniu danego organu i dotyczą spraw publicznych – w tym zwłaszcza wydatkowania środków publicznych.
Co to oznacza w praktyce?
Załóżmy, że Pan Marek mieszka w Radoszycach, gdzie gmina realizuje inwestycję budowy nowego przedszkola. Zaniepokojony tempem prac, składa do urzędu gminy wniosek o udostępnienie:
- kopii kart nadzoru autorskiego,
- protokołów częściowych i końcowych odbiorów robót,
- dokumentów wskazujących zastosowane rozwiązania techniczne.
Gmina – jako inwestor publiczny – ma obowiązek odpowiedzieć, ponieważ dokumentacja ta dotyczy wydatkowania środków publicznych i realizacji zadania publicznego.
Czy urząd musi odpowiadać na każde pytanie?
Nie zawsze. Obowiązek dotyczy udostępnienia konkretnych dokumentów, a nie udzielania wyjaśnień czy interpretacji technicznych. Jeśli więc Pan Marek pyta, dlaczego zastosowano konkretne rozwiązanie konstrukcyjne, urząd nie musi odpowiadać, jeśli odpowiedź wymagałaby tworzenia nowej informacji.
⚠️ WAŻNE: Prawo dostępu do informacji publicznej nie obejmuje tworzenia nowych analiz czy opinii – dotyczy tylko istniejących dokumentów.
Przykład 2
Pani Elżbieta z gminy Rzepniki wnioskuje o kopię decyzji o pozwoleniu na budowę oraz harmonogramu prac remontowych świetlicy wiejskiej. Oba dokumenty powinny zostać jej udostępnione, jeśli znajdują się w aktach urzędu – dotyczą bowiem inwestycji publicznej i są dokumentacją urzędową.
Podsumowanie: co warto zapamiętać? ✔
- Dokumentacja budowy realizowanej przez jednostki publiczne jest informacją publiczną.
- Obywatel może wnioskować o jej udostępnienie w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
- Urząd nie musi udzielać odpowiedzi na pytania wymagające opinii lub tworzenia nowych informacji.
- Odmowa może nastąpić tylko w przypadkach wskazanych w ustawie (np. ochrona prywatności, tajemnica przedsiębiorcy).
Podstawa prawna:
- art. 1 ust. 1, art. 6 – ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej
- wyrok WSA w Opolu z 19 grudnia 2024 r., sygn. I SAB/Op 101/24
Tematy porad zawartych w poradniku:
- dostęp do dokumentacji budowlanej JST
- informacja publiczna a budowa
- kiedy urząd musi udostępnić dokumenty
- budowa z udziałem środków publicznych