Możliwość przyspieszonej amortyzacji nieruchomości stawką nawet do 20% rocznie to temat kluczowy dla przedsiębiorców inwestujących w mniej zamożnych gminach z wysokim bezrobociem. Z artykułu dowiesz się, jakie warunki trzeba spełnić, aby zastosować tę preferencję podatkową, jakie praktyczne korzyści przynosi oraz na co zwrócić uwagę przy planowaniu inwestycji, by legalnie płacić niższy podatek dochodowy.
Dlaczego temat przyspieszonej amortyzacji jest istotny?
Zdecydowana większość inwestorów szuka sposobów na obniżenie podatku dochodowego. Przyspieszona amortyzacja nieruchomości daje taką możliwość, ale nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać. Preferencyjna stawka do 20% rocznie dotyczy bowiem wyłącznie określonych inwestycji w określonych lokalizacjach. Warto poznać szczegóły, by nie stracić szansy na legalne i znaczne oszczędności podatkowe.
Na czym polega przyspieszona amortyzacja nieruchomości?
Przyspieszona amortyzacja oznacza możliwość szybszego zaliczania w koszty uzyskania przychodów wartości budynku lub budowli – nawet w ciągu 5 lat (przy standardowym minimum 40 lat dla większości nieruchomości!). Oznacza to wyższe roczne odpisy amortyzacyjne, a co za tym idzie – niższy podatek do zapłaty.
Kto może skorzystać z podwyższonej stawki amortyzacji do 20%?
Aby móc zastosować stawkę do 20% rocznie, musisz spełnić wszystkie poniższe warunki:
- być mikro, małym lub średnim przedsiębiorcą według ustawy Prawo przedsiębiorców,
- wytworzyć nieruchomość (budynek lub budowlę) we własnym zakresie,
- po raz pierwszy wprowadzić ją do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- zlokalizować inwestycję w gminie lub mieście na prawach powiatu, które spełnia dwa wskaźniki:
- stopa bezrobocia w powiecie (lub mieście na prawach powiatu) wynosi co najmniej 170% średniej krajowej,
- dochód podatkowy na mieszkańca jest niższy niż 100% wskaźnika dla wszystkich gmin (aktualne wartości ogłasza Minister Finansów).
Oba warunki muszą być spełnione łącznie – tylko wtedy możliwa jest amortyzacja 20%.
Kiedy i jak ustala się prawo do przyspieszonej amortyzacji?
Prawo do preferencyjnej amortyzacji weryfikujesz na miesiąc, w którym:
- uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę,
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia budowy,
- po raz pierwszy wprowadziłeś środek trwały do ewidencji (gdy pozwolenie na budowę nie było wymagane).
Kluczowe: Jeżeli w tym miesiącu gmina/powiat spełniała oba wymogi (bezrobocie i dochód podatkowy), możesz zastosować stawkę do 20% przez cały okres amortyzacji, nawet jeśli później wskaźniki się zmienią.
Wskaźniki bezrobocia i dochodów podatkowych – gdzie szukać aktualnych danych?
- Stopa bezrobocia: ogłasza Prezes GUS na podstawie stanu na 30 czerwca poprzedniego roku (np. w 2024 r. obowiązuje wskaźnik z 30.06.2023 r.).
- Dochód podatkowy na mieszkańca: ogłasza Minister Finansów do 31 grudnia każdego roku.
Przykład:
W 2025 roku próg dochodu podatkowego na mieszkańca wynosi 2788,93 zł. Jeśli w danej gminie wskaźnik jest niższy, a stopa bezrobocia w powiecie przekracza 8,34% (czyli 170% średniej krajowej 4,9%), można stosować stawkę 20%.
Praktyczne przykłady zastosowania preferencji
Przykład 1 – Inwestycja w powiecie z wysokim bezrobociem i niskimi dochodami
Firma Delta-Inwest (mały przedsiębiorca) wybudowała własny warsztat w gminie Trzebiatów (woj. zachodniopomorskie) w 2024 roku.
- Stopa bezrobocia w powiecie gryfickim: 9% (powyżej 170% średniej krajowej).
- Dochód podatkowy na mieszkańca: 1800 zł (poniżej progu).
Wniosek: Firma Delta-Inwest może amortyzować nowy warsztat stawką do 20% rocznie przez minimum 5 lat.
Przykład 2 – Gmina turystyczna z wysokimi dochodami podatkowymi
Firma SeaHouse zbudowała hotel w gminie Rewal (też woj. zachodniopomorskie).
- Stopa bezrobocia w powiecie gryfickim: powyżej 170% średniej krajowej.
- Dochód podatkowy na mieszkańca w Rewalu: 10 000 zł (znacznie powyżej progu krajowego).
Wniosek: Tu nie można zastosować przyspieszonej amortyzacji, bo choć bezrobocie w powiecie jest wysokie, to gmina osiąga bardzo wysokie dochody podatkowe na mieszkańca.
Przykład 3 – Zmiany wskaźników w kolejnych latach
Firma AgroBud planowała inwestycję w gminie wiejskiej Dobrzany (woj. zachodniopomorskie). W 2024 r. wskaźniki uprawniały do zastosowania 20% stawki, ale inwestycja ruszyła dopiero w 2025 r., gdy wskaźnik dochodów podatkowych przekroczył już próg.
Wniosek: Firma nie będzie mogła zastosować stawki 20%, bo decyduje sytuacja w miesiącu kluczowego zdarzenia (np. uprawomocnienia pozwolenia na budowę). Warto dokładnie śledzić coroczne obwieszczenia MF i GUS.
Jakie nieruchomości kwalifikują się do przyspieszonej amortyzacji?
- Budynki i lokale niemieszkalne (np. hale produkcyjne, magazyny, warsztaty, biura, hotele, pensjonaty)
- Budowle z grupy 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych (np. infrastruktura drogowa, mosty, obiekty inżynierii lądowej)
- Wytworzone we własnym zakresie (nie zakupione gotowe!)
Stawka amortyzacji a pomoc de minimis
Możliwość stosowania stawki do 20% rocznie stanowi pomoc de minimis – sumuje się z innymi formami pomocy publicznej. Przedsiębiorca musi więc monitorować, czy nie przekracza limitu tej pomocy (200 000 euro w okresie trzech lat podatkowych).
Wyzwania i błędy praktyczne
- Błędne rozumienie warunków: Niewystarczy tylko wysoki poziom bezrobocia – trzeba jednocześnie spełnić próg dochodu podatkowego!
- Przegapienie terminu: Jeżeli kluczowe zdarzenie (np. wprowadzenie do ewidencji) nastąpi po zmianie wskaźników, możesz stracić prawo do preferencji.
- Nieprawidłowa klasyfikacja środka trwałego: Tylko budynki i budowle z grupy 1 i 2 KŚT kwalifikują się do 20% stawki.
- Niedopilnowanie limitów de minimis: Skorzystanie z preferencji amortyzacyjnej może uniemożliwić późniejsze uzyskanie innych form pomocy publicznej.
Podsumowanie
Przyspieszona amortyzacja do 20% rocznie to silny instrument wspierający rozwój przedsiębiorczości w mniej zamożnych regionach Polski. Skorzystać z niej mogą jednak tylko ci, którzy dokładnie zweryfikują wskaźniki bezrobocia i dochodów podatkowych w gminie oraz odpowiednio zaplanują inwestycję. W razie wątpliwości warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub radcą prawnym – błędy mogą skutkować koniecznością dopłaty podatku z odsetkami.
Podstawa prawna
- art. 22j ust. 7–13 – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2024 poz. 2261 z późn. zm.)
- art. 16j ust. 7–13 – ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 2024 poz. 2046 z późn. zm.)
- art. 82 – ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. 2024 poz. 857 z późn. zm.)
- art. 24 ust. 3 i 4 – ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. 2023 poz. 2262 z późn. zm.)
- Obwieszczenie Prezesa GUS z 25.09.2024 r. w sprawie przeciętnej stopy bezrobocia w kraju oraz na obszarze powiatów
- Obwieszczenie Ministra Finansów z 16.12.2024 r. w sprawie wartości wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie i wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin na rok 2025
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. 2016 poz. 1864)
Tematy porad zawartych w poradniku
- przyspieszona amortyzacja nieruchomości 2025
- amortyzacja budynków w gminach z wysokim bezrobociem
- stawka 20% amortyzacji nieruchomości
- PIT CIT amortyzacja nieruchomości
- pomoc de minimis amortyzacja
Przydatne adresy urzędowe
- https://www.podatki.gov.pl
- https://www.gov.pl/web/finanse
- https://stat.gov.pl (GUS – bezrobocie)
- https://isap.sejm.gov.pl (akty prawne)
- https://www.uokik.gov.pl (pomoc de minimis)