Amortyzacja degresywna to jedna z popularnych metod rozliczania kosztów zużycia środków trwałych w firmie. Pozwala na większe odpisy amortyzacyjne w pierwszych latach użytkowania maszyny lub urządzenia, co przekłada się na korzystniejsze rozliczenia podatkowe dla przedsiębiorców. Sprawdź, kto i w jakim zakresie może stosować amortyzację degresywną w świetle obowiązujących przepisów.
Dlaczego warto znać zasady stosowania amortyzacji degresywnej?
Dzięki właściwemu zastosowaniu amortyzacji degresywnej możesz zoptymalizować koszty podatkowe swojej firmy, szczególnie jeśli inwestujesz w nowoczesny park maszynowy lub urządzenia techniczne. Wiedza o tym, które środki trwałe kwalifikują się do tej metody, pozwoli uniknąć błędów przy sporządzaniu ewidencji środków trwałych oraz podczas rozliczeń z urzędem skarbowym.
Kto może stosować amortyzację degresywną?
Brak ograniczeń podmiotowych
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: u.p.d.o.p.) nie wprowadzają ograniczeń podmiotowych dotyczących wyboru metody degresywnej. To oznacza, że każdy podatnik CIT (np. spółka z o.o., spółka akcyjna, spółdzielnia, fundacja prowadząca działalność gospodarczą) może zdecydować się na tę metodę, o ile spełnia warunki dotyczące środków trwałych.
✔ TAK: Amortyzację degresywną mogą stosować zarówno duże, jak i małe oraz średnie firmy.
✖ NIE: Nie ma obowiązku posiadania statusu „małego podatnika” czy prowadzenia określonego typu działalności.
Jakie środki trwałe można amortyzować degresywnie?
Ograniczenia przedmiotowe – grupa KŚT
Metoda degresywna nie dotyczy wszystkich środków trwałych. Zgodnie z art. 16k ust. 1 u.p.d.o.p., mogą jej podlegać wyłącznie:
- maszyny i urządzenia z grup 3–6 oraz grupa 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT),
- środki transportu (z wyjątkiem samochodów osobowych).
Nie można amortyzować degresywnie:
- budynków, budowli, lokali, obiektów inżynierii lądowej i wodnej (grupy 0–2 KŚT),
- samochodów osobowych (niezależnie od sposobu wykorzystania),
- wartości niematerialnych i prawnych (WNiP) – np. licencji, patentów, znaków towarowych.
Przykład 1:
Firma „Fachmasz” z Olsztyna zakupiła w 2025 r. nową tokarkę (grupa 5 KŚT) o wartości początkowej 120 000 zł. Może ją amortyzować degresywnie.
Przykład 2:
Spółka „Nowy Start” z Poznania nabyła samochód osobowy za 90 000 zł. Tego środka trwałego nie może objąć amortyzacją degresywną – dotyczy go wyłącznie metoda liniowa.
Kiedy można wybrać amortyzację degresywną?
Metodę degresywną można zastosować w pierwszym roku podatkowym używania danego środka trwałego. Warunkiem jest zaliczenie środka do jednej z dopuszczalnych grup KŚT. W kolejnych latach kontynuuje się amortyzację degresywną do momentu, w którym roczna kwota odpisu będzie niższa niż w przypadku metody liniowej – wtedy przechodzi się na metodę liniową.
Czy sposób nabycia środka trwałego ma znaczenie?
Sposób nabycia (kupno, wytworzenie, aport, darowizna) nie ma znaczenia dla wyboru metody degresywnej – wyjątkiem są sytuacje, gdy stosowana jest tzw. zasada kontynuacji amortyzacji, a poprzedni właściciel amortyzował dany środek liniowo.
✔ TAK: Degresywna amortyzacja może dotyczyć zarówno nowych, jak i używanych środków trwałych, także tych wytworzonych we własnym zakresie.
Czy amortyzacja degresywna wymaga spełnienia dodatkowych warunków?
W przeciwieństwie do amortyzacji przyspieszonej czy jednorazowej, ustawa nie nakłada dodatkowych wymogówdotyczących np. rodzaju użytkowania, warunków pracy czy intensywności wykorzystywania.
✔ TAK: Możesz zastosować metodę degresywną bez względu na to, czy maszyna pracuje w warunkach pogorszonych, czy w standardowym środowisku.
Czy amortyzacja degresywna dotyczy środków trwałych używanych do wynajmu?
Tak! Środki trwałe przeznaczone na wynajem (np. w wypożyczalniach sprzętu budowlanego) można amortyzować degresywnie, jeśli spełniają kryteria grupy KŚT i nie są samochodami osobowymi.
Przykład 3:
Wypożyczalnia narzędzi „Rentex” zakupiła koparkę (grupa 5 KŚT) na wynajem klientom. Może ją amortyzować degresywnie.
Kontrowersje – inwestycje w obce środki trwałe
Przedmiotem dyskusji w praktyce jest możliwość stosowania amortyzacji degresywnej do inwestycji w obce środki trwałe, czyli np. nakładów poniesionych na modernizację wynajmowanego lokalu. Przepisy, w szczególności art. 16a u.p.d.o.p., rozróżniają „zwykłe” środki trwałe od inwestycji w obce środki trwałe. Mimo że inwestycje w obce środki trwałe są uznawane za środki trwałe, nie są traktowane jako „maszyny, urządzenia lub środki transportu” w rozumieniu art. 16k u.p.d.o.p.
W praktyce inwestycje w obce środki trwałe najczęściej dotyczą nieruchomości – a więc składników majątku wyłączonych z zakresu amortyzacji degresywnej.
⚠️ Ważne: W świetle przepisów nie można stosować amortyzacji degresywnej do inwestycji w obce środki trwałe, nawet jeśli zaliczają się do grup KŚT objętych tą metodą.
Podsumowanie – najważniejsze wnioski
- Amortyzacja degresywna jest dostępna dla wszystkich podatników CIT i PIT, bez względu na wielkość firmy czy branżę.
- Dotyczy wyłącznie wybranych grup środków trwałych – głównie maszyn, urządzeń (grupy 3–6 i 8 KŚT) oraz środków transportu (z wyłączeniem samochodów osobowych).
- Nie można stosować tej metody do budynków, budowli, lokali, WNiP oraz inwestycji w obce środki trwałe.
- Amortyzacja degresywna może być stosowana do nowych i używanych środków trwałych, zarówno własnych, jak i wynajmowanych.
- Wybór metody degresywnej nie wymaga spełnienia dodatkowych warunków – poza wskazaniem odpowiedniego środka trwałego.
Podstawa prawna
- art. 16k ust. 1, art. 16a ust. 1 i 2, art. 16i ust. 1 – Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2024 r. poz. 654 ze zm.)
Tematy porad zawartych w poradniku
- amortyzacja degresywna zasady 2025
- środki trwałe kwalifikujące się do amortyzacji degresywnej
- amortyzacja degresywna inwestycje w obce środki trwałe
- ograniczenia amortyzacji degresywnej CIT