Pełne odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych to temat budzący liczne wątpliwości u przedsiębiorców, szczególnie tych, którzy zajmują się wynajmem lub sprzedażą pojazdów. Z jednej strony przepisy ustawy o VAT dają taką możliwość, z drugiej – stawiają konkretne i dość restrykcyjne warunki. W tym poradniku wyjaśniam, kiedy przedsiębiorca ma prawo do odliczenia 100% VAT bez obowiązku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu oraz jakie są wyjątki od tej zasady, które warto znać, by nie narazić się na zakwestionowanie rozliczeń przez fiskusa.
Kiedy przysługuje pełne odliczenie VAT od samochodu osobowego?
Zasadą ogólną, wynikającą z art. 86a ustawy o VAT, jest to, że przedsiębiorca może odliczyć tylko 50% podatku VAT naliczonego od wydatków związanych z użytkowaniem samochodów osobowych, jeżeli pojazdy te są wykorzystywane zarówno do celów firmowych, jak i prywatnych.
⚠️ Wyjątek stanowią pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, a więc:
- towary handlowe przeznaczone do odsprzedaży, lub
- samochody przeznaczone do odpłatnego oddania w używanie (np. w ramach najmu, dzierżawy, leasingu itp.).
Ale uwaga – sam fakt, że przedsiębiorca prowadzi działalność związaną ze sprzedażą lub wynajmem samochodów nie wystarczy. Kluczowe jest, aby konkretny pojazd był wykorzystywany wyłącznie do jednej z wymienionych działalności.
Warunek „wyłącznego wykorzystania” – co to dokładnie oznacza?
Zgodnie z interpretacją przepisów i orzecznictwem sądowym, aby przedsiębiorca mógł odliczyć 100% VAT bez prowadzenia ewidencji przebiegu, muszą być spełnione wszystkie poniższe warunki:
✅ Pojazd jest przeznaczony wyłącznie do:
- dalszej odsprzedaży, lub
- oddania w odpłatne używanie (najem, dzierżawa, leasing itd.),
✅ Pojazd nie może być używany nawet przejściowo do innych celów, np.:
- jazd testowych czy demonstracyjnych,
- dojazdu pracownika do domu lub klientów,
- transportu służbowego niezwiązanego z działalnością najmu lub sprzedaży.
W przypadku naruszenia tej zasady, przedsiębiorca traci prawo do pełnego odliczenia VAT bez prowadzenia ewidencji.
Przykład 1: dealer samochodowy i pojazdy demonstracyjne
🧑💼 Firma „AutoLux” z Gdyni zajmuje się sprzedażą samochodów osobowych. Pojazdy kupuje jako towary handlowe i rejestruje na firmę. Część z nich udostępnia klientom jako auta testowe przed podjęciem decyzji o zakupie.
Mimo że auta te mają status towarów handlowych, są wykorzystywane w celach demonstracyjnych – a więc nie wyłącznie do odsprzedaży.
➡ Skutek: „AutoLux” musi prowadzić dla tych pojazdów ewidencję przebiegu i zgłosić je na formularzu VAT-26, aby móc odliczyć 100% VAT. Bez tego przysługuje tylko 50% odliczenia.
Przykład 2: wypożyczalnia samochodów
🏢 Spółka „MobilRent” z Krakowa prowadzi działalność polegającą na najmie samochodów osobowych. Pojazdy są przechowywane na monitorowanym parkingu firmowym. Pracownicy firmy przestawiają je czasem na myjnię, wykonują przeglądy techniczne i tankowania – ale nie korzystają z nich prywatnie.
➡ Skutek: Takie wykorzystanie nie przekreśla statusu samochodu jako przeznaczonego wyłącznie do działalności gospodarczej. Przedsiębiorca może odliczyć 100% VAT bez prowadzenia ewidencji przebiegu, pod warunkiem że ma odpowiednie procedury wewnętrzne i dokumentację potwierdzającą cel tych przejazdów.
Interpretacje indywidualne i wyjątki
Praktyka organów podatkowych pokazuje, że fiskus ściśle interpretuje pojęcie „wyłącznego przeznaczenia”. Samochód wykorzystywany przez chwilę do innych celów niż wynajem lub sprzedaż – nawet np. jazda testowa – eliminuje możliwość pełnego odliczenia VAT bez ewidencji.
Jednocześnie zdarzają się interpretacje indywidualne korzystne dla podatników. Przykładowo:
📌 Interpretacja Dyrektora KIS z 22.11.2023 r. (0114-KDIP4-2.4012.545.2023.1.MŻA) – uznano, że podatnik wynajmujący samochody z kierowcą innej firmie (usługi taxi), który wykluczył prywatne wykorzystanie aut, może odliczyć cały VAT bez ewidencji, mimo że samochody nie są przypisane na stałe do jednego użytkownika.
Jak zabezpieczyć się przed zakwestionowaniem odliczenia?
Aby skutecznie korzystać z pełnego odliczenia VAT bez prowadzenia ewidencji przebiegu:
📌 Prowadź odpowiednią dokumentację, np. regulaminy korzystania z pojazdów, umowy najmu, zasady przekazywania i odbioru pojazdów.
📌 Zastosuj monitoring GPS, kontrole przebiegu, rejestry tankowań i napraw.
📌 Wyklucz jakąkolwiek możliwość prywatnego użycia pojazdu, również przez pracowników.
📌 W razie wątpliwości – wystąp o indywidualną interpretację podatkową, szczególnie jeśli model działalności odbiega od typowych sytuacji.
Podsumowanie
✔ Prawo do odliczenia 100% VAT od pojazdów osobowych przysługuje tylko w ściśle określonych przypadkach – przy ich wyłącznym wykorzystaniu do działalności gospodarczej w zakresie odsprzedaży lub najmu.
✔ Nawet krótkotrwałe inne użycie pojazdu – np. jako auta demonstracyjnego – eliminuje możliwość pełnego odliczenia bez ewidencji.
✔ Istnieje jednak praktyczna wykładnia korzystna dla podatników, jeśli dodatkowe przebiegi wynikają z konieczności utrzymania pojazdu (tankowanie, serwis, myjnia).
✔ W przypadkach nietypowych (np. wynajem z kierowcą), organy podatkowe czasem dopuszczają odliczenie 100% VAT – ale warto mieć własną interpretację indywidualną.
Podstawa prawna
- art. 86a ust. 3, ust. 4 pkt 1, ust. 5 pkt 1 lit. a-c, ust. 6–8 – ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
- art. 3 pkt 4 – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
- art. 242 – Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
Tematy porad zawartych w poradniku
- odliczenie VAT od samochodu 2025
- samochód na wynajem a VAT
- pełne odliczenie VAT bez ewidencji
- samochód jako towar handlowy VAT
- VAT-26 wynajem pojazdów