W dobie coraz powszechniejszego korzystania z pracy zdalnej niezbędne jest zadbanie o to, by prawa pracowników nie były ograniczane z powodu wykonywania obowiązków poza siedzibą firmy. Kodeks pracy przewiduje konkretne mechanizmy ochronne w tym zakresie. Pracodawca nie tylko nie może dyskryminować osób wykonujących pracę zdalną, ale ma także obowiązek zapewnić im możliwość utrzymywania kontaktu ze społecznością zakładu pracy. W tym poradniku wyjaśniamy, co oznaczają przepisy art. 67²⁹ i 67³⁰ Kodeksu pracy i jak wpływają one na obowiązki pracodawcy oraz uprawnienia pracownika.
📌 Zakaz dyskryminacji przy pracy zdalnej – o co chodzi?
Praca zdalna nie może prowadzić do nierównego traktowania pracowników. Dotyczy to zarówno dostępu do tej formy pracy, jak i warunków jej wykonywania. Szczególne znaczenie ma tutaj art. 67²⁹ Kodeksu pracy, który zakazuje dyskryminowania osób wykonujących swoje obowiązki poza biurem.
Czy każdy ma prawo do pracy zdalnej?
Nie. Praca zdalna co do zasady ustalana jest w drodze porozumienia między pracownikiem a pracodawcą. Jednak brak automatyzmu w tym zakresie nie oznacza, że pracodawca może podejmować decyzje w sposób dowolny czy arbitralny.
⚖ Kiedy może dojść do dyskryminacji?
Dyskryminacja może wystąpić np. wtedy, gdy:
- pracodawca umożliwia pracę zdalną tylko wybranym pracownikom, mimo że inni są w identycznej sytuacji,
- nie przedstawia żadnego uzasadnienia dla odmowy pracy zdalnej,
- stosuje nieprzejrzyste kryteria, które prowadzą do nierównego traktowania.
🧩 Przykład praktyczny
W firmie Digitel Pro zatrudnionych jest czterech analityków. Trzech z nich otrzymuje zgodę na hybrydową pracę zdalną (trzy dni pracy w domu, dwa dni w biurze). Czwartemu – panu Markowi – pracodawca odmawia, argumentując koniecznością „stałej obecności w biurze”. Jednakże Marek wykonuje identyczny zakres obowiązków co jego koledzy, a jego stanowisko nie wiąże się z obsługą klienta czy sprzętem znajdującym się fizycznie w biurze.
W tej sytuacji może dojść do naruszenia zasady równego traktowania, jeśli brak obiektywnego uzasadnienia różnicy w traktowaniu.
📌 Jakie kryteria są dopuszczalne?
Pracodawca może różnicować dostęp do pracy zdalnej, ale tylko na podstawie racjonalnych i uzasadnionych kryteriów, takich jak:
- potrzeba stałego nadzoru nad stanowiskiem pracy,
- dostęp do dokumentacji wrażliwej dostępnej tylko lokalnie,
- charakter obowiązków (np. obsługa klienta wymagająca kontaktu bezpośredniego),
- szczególne potrzeby organizacyjne.
🧑🤝🧑 Prawo do utrzymywania więzi ze społecznością zakładu pracy
Drugim kluczowym przepisem, który chroni pracowników zdalnych, jest art. 67³⁰ Kodeksu pracy. Gwarantuje on osobom pracującym zdalnie możliwość:
- przebywania na terenie zakładu pracy,
- kontaktowania się z innymi pracownikami,
- korzystania z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy,
- udziału w działalności socjalnej i korzystania z obiektów socjalnych.
🤝 Dlaczego to ważne?
Celem tego przepisu jest przeciwdziałanie izolacji pracowników zdalnych, która może prowadzić m.in. do:
- pogorszenia atmosfery w pracy,
- utraty tożsamości zawodowej,
- ograniczenia możliwości rozwoju zawodowego,
- ryzyka mobbingu (w skrajnych przypadkach).
🧾 Przykład praktyczny
Pani Anna pracuje zdalnie jako specjalistka ds. kadr w firmie FlexFin Solutions. W pewnym momencie firma organizuje integracyjny piknik dla całego zespołu, ale nie wysyła do niej zaproszenia „bo i tak pracuje zdalnie”. Dodatkowo uniemożliwia jej wejście do biura, twierdząc, że obowiązuje zakaz odwiedzin.
Taka sytuacja narusza art. 67³⁰ k.p., ponieważ pracownik wykonujący pracę zdalną ma prawo korzystać z zasobów zakładu pracy na takich samych zasadach jak inni. Izolowanie go może być uznane za formę wykluczenia, a w dalszej konsekwencji nawet mobbingu.
📣 Na co należy zwrócić uwagę?
- Przepis nie daje prawa do pracy zdalnej z biura. Chodzi o możliwość przebywania w miejscu pracy np. w celu spotkań, integracji, dostępu do infrastruktury.
- Pracodawca nie może utrudniać kontaktu z innymi pracownikami czy związkami zawodowymi.
- Zakaz dyskryminacji i prawo do utrzymywania więzi to element szerszej zasady równego traktowania wszystkich pracowników.
✅ Podsumowanie
- Praca zdalna nie zwalnia pracodawcy z obowiązku równego traktowania pracowników.
- Dostęp do pracy zdalnej może być różnicowany tylko na podstawie obiektywnych przesłanek.
- Pracownik zdalny ma prawo do integracji ze społecznością zakładu pracy i do korzystania z jego infrastruktury.
- Izolowanie, pomijanie lub utrudnianie kontaktów może prowadzić do zarzutów o nierówne traktowanie, a w skrajnych przypadkach do mobbingu.
📚 Podstawa prawna
- art. 67²⁹ – Kodeks pracy
- art. 67³⁰ – Kodeks pracy
🔍 Tematy porad zawartych w poradniku
- zakaz dyskryminacji pracy zdalnej
- prawa pracownika zdalnego 2025
- kontakt z pracodawcą przy pracy zdalnej
- równe traktowanie pracy zdalnej
- kodeks pracy praca zdalna