Zmiana formy opodatkowania to decyzja, która może mieć istotny wpływ na wysokość podatków płaconych przez przedsiębiorcę. Wybór odpowiedniego sposobu rozliczania dochodów (lub przychodów) może znacząco wpłynąć na rentowność firmy. W tym poradniku wyjaśniam, kiedy i jak można zmienić formę opodatkowania, jakie są obowiązujące terminy oraz na co szczególnie uważać, aby nie narazić się na negatywne skutki podatkowe.
Kiedy można zmienić formę opodatkowania?
W Polsce osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą ma do wyboru trzy podstawowe formy opodatkowania:
- Skalę podatkową (stawki 12% i 32%)
- Podatek liniowy (stawka 19%)
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (stawki od 2% do 17%)
Wybór formy opodatkowania następuje najczęściej przy zakładaniu działalności gospodarczej, ale możliwa jest również późniejsza zmiana – z zastrzeżeniem określonych terminów.
Terminy zmiany formy opodatkowania w 2025 roku
Jeśli chcesz przejść na podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, musisz:
📌 Złożyć oświadczenie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód z działalności gospodarczej w danym roku podatkowym.
📌 Jeśli pierwszy przychód osiągniesz w grudniu, termin ten wydłuża się do 31 grudnia tego samego roku.
Oświadczenie można złożyć:
- elektronicznie na stronie https://www.biznes.gov.pl,
- poprzez aktualizację wpisu CEIDG-1,
- lub w formie pisemnej w urzędzie skarbowym.
⚠️ Brak wyboru formy opodatkowania przy rejestracji oznacza automatyczne zastosowanie skali podatkowej, chyba że w terminie złożysz aktualizację.
Przykład 1: Zmiana formy opodatkowania na początku roku
🧑💼 Andrzej z Lublina założył jednoosobową działalność gospodarczą 15 stycznia 2025 r. W lutym osiągnął pierwszy przychód. Początkowo nie wybrał formy opodatkowania – system przypisał mu skalę podatkową. Po rozmowie z doradcą podatkowym zdecydował, że bardziej opłacalny będzie dla niego podatek liniowy.
➡️ Andrzej ma czas do 20 marca 2025 r., aby złożyć aktualizację formularza CEIDG-1 lub oświadczenie do naczelnika urzędu skarbowego o wyborze podatku liniowego.
Przykład 2: Działalność bez przychodu – zmiana formy możliwa do końca roku
🧑🔧 Barbara z Legnicy zarejestrowała firmę we wrześniu 2025 r., jednak do listopada nie osiągnęła jeszcze żadnego przychodu. W grudniu postanowiła, że korzystniejsza będzie dla niej forma opodatkowania w postaci ryczałtu.
➡️ Barbara może wybrać ryczałt do 31 grudnia 2025 r., składając odpowiednią aktualizację CEIDG-1 lub oświadczenie na biznes.gov.pl.
Kiedy nie można zmienić formy opodatkowania?
Niektóre formy działalności lub źródła przychodów wykluczają możliwość wyboru określonej formy opodatkowania. Przykładowo:
✖ Osoba wykonująca usługi na rzecz byłego pracodawcy nie może wybrać podatku liniowego ani ryczałtu, jeśli czynności pokrywają się z obowiązkami wykonywanymi wcześniej na umowie o pracę.
✖ Spółka, której wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne, nie może wybrać ryczałtu.
Tabela porównawcza form opodatkowania
| Cecha | Skala podatkowa | Podatek liniowy | Ryczałt od przychodów |
|---|---|---|---|
| Stawka podatku | 12% / 32% | 19% | 2%–17% |
| Koszty uzyskania przychodu | ✔ TAK | ✔ TAK | ✖ NIE |
| Podstawa opodatkowania | Dochód | Dochód | Przychód |
| Możliwość łączenia form | ✔ TAK | ✔ TAK | ✔ TAK (z ograniczeniami) |
Podsumowanie: Na co uważać przy zmianie formy opodatkowania?
✔ Przemyśl swoją decyzję – zmiana formy opodatkowania obowiązuje przez cały rok podatkowy.
✔ Pilnuj terminów – kluczowe są 20. dzień miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu lub 31 grudnia, jeśli przychód osiągnięto w grudniu.
✔ Jeśli nie wybierzesz żadnej formy – obowiązywać będzie skala podatkowa.
✔ Zmiany możesz dokonać tylko raz w roku – brak reakcji w terminie oznacza konieczność pozostania przy dotychczasowej formie opodatkowania przez cały rok.
Podstawa prawna:
- art. 9a ust. 2, 3, 5 – ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
- art. 6 ust. 4 – ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Tematy porad zawartych w poradniku:
- zmiana formy opodatkowania działalności 2025
- terminy zmiany podatku liniowego
- aktualizacja CEIDG a podatek
- wybór ryczałtu w ciągu roku
- podatek dochodowy przedsiębiorcy 2025